Od wczoraj do niedzieli 1 września na pamiątkę 44. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych oraz 10 lat funkcjonowania instytucji w nowym budynku, w Europejskim Centrum Solidarności odbywają się m.in. subiektywne spacery po wystawie stałej, uroczyste otwarcie historycznej Bramy nr 2, debaty, działania artystyczne oraz spotkania z bohaterkami i bohaterami tamtych wydarzeń. W programie znalazło się także odsłonięcia pomnika Lecha Bądkowskiego.

Punkt kulminacyjny upamiętnienia 44. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych obchodów zaplanowano na 31 sierpnia. O godz. 12.00 odbędzie się uroczyste otwarcie historycznej Bramy nr 2. W tym roku widowisko przyjmie formę spektaklu tanecznego i odbędzie się pod hasłem Zjednoczone stany solidarności. Będzie to manifestacja pokolenia, które urodziło się już w wolnej Polsce.

Swój udział w wydarzeniu zapowiedzieli Danuta Wałęsa, uczestniczka rewolucji Solidarności, pierwsza dama, Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego, Basil Kerski, dyrektor ECS i Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Szczegółowy opis widowiska znajduje się na stronie ECS.

Uroczystości odsłonięcia pomnika Lecha Bądkowskiego

Także w sobotę, 31 sierpnia, o godz. 13.00 na skwerze u zbiegu ulic Świętojańskiej i Minogi odsłonięty zostanie pomnik Lecha Bądkowskiego, pisarza, sygnatariusza Porozumienia Gdańskiego, pierwszego rzecznika prasowego NSZZ „Solidarność” i krzewiciela idei samorządności. Inicjatorem i fundatorem budowy pomnika Lecha Bądkowskiego było Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. Pisarz był jednym ze współzałożycieli tej organizacji. Konkurs na projekt obelisku, ogłoszony przez Gdański Zarząd Dróg i Zieleni, wygrała w sierpniu ub. roku para artystów z Torunia Aneta i Maciej Jagodzińscy, właściciele Studia Rzeźby Jagenmeer. 

W wydarzeniu wezmą udział m.in. Danuta Wałęsa,  Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego, Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Jan Wyrowiński, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, oraz Sławina Kosmulską, córka Lecha Bądkowskiego.

Zamknięcie ulic na czas uroczystości

W związku z uroczystościami, od godz. 11.00 do zakończenia wydarzenia, zamknięta dla ruchu samochodowego będzie ulica Świętojańska od skrzyżowania z ul. Grobla III i ulica Tandeta od skrzyżowania z ul. Szeroką.

Program obchodów Święta Solidarności i Wolności

W piątek, 30 sierpnia w programie:

• godz. 20.00 - Medal Wolności Słowa, gala wręczenia nagród; obowiązują zaproszenia, gala będzie transmitowana na żywo w TVN 24 oraz na Facebooku Fundacji Grand Press

W sobotę, 31 sierpnia, dosłownie od rana do nocy w budynku ECS i wokół niego odbędzie się szereg wydarzeń rocznicowych: 

• godz. 10.30 - Spotkanie bohaterek i bohaterów Sierpnia ’80. Rozmowa nie tylko o postulatach sierpniowych, ECS, sala wielofunkcyjna, wstęp wolny;
• godz. 11.00 - Śniadanie międzykulturowe, historyczna stoczniowa Brama nr 2, wstęp wolny;
• godz. 12.00 - Rytuał otwarcia bramy z udziałem bohaterów Sierpnia'80. Później spektakl teatru tańca, historyczna stoczniowa Brama nr 2, wstęp wolny;
• godz. 13.00 - Odsłonięcie pomnika Lecha Bądkowskiego; upamiętnienie pisarza, sygnatariusza Porozumienia Gdańskiego, pierwszego rzecznika prasowego NSZZ „Solidarność” i krzewiciela idei samorządności, skwer u zbiegu ulic Świętojańskiej i Minogi, wstęp wolny;
• godz. 14.00 - Debata polskich muzealników pt. “Dziedzictwo dla przyszłości”, biblioteka ECS (1 piętro), wstęp wolny. Debata z osobami pracującymi w muzeach, miejscach pamięci i instytucjach kultury w całej Polsce, na temat tego, jak mądrze prezentować i interpretować dziedzictwo, aby służyło edukacji przyszłych pokoleń; 
• godz. 15.00 - Spacer subiektywny po wystawie stałej, w roli przewodniczki Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska; ECS, wystawa stała, bilet w promocyjnej cenie 12 zł; - brak wolnych miejsc
• godz. 18.00 - Nie ma wolności bez solidarności, Solidarność i jej dziedzictwo – debata w 10 rocznicę obecności ECS przy pl. Solidarności 1, / ECS, ogród zimowy, wstęp wolny;
• godz. 20.30 - Projekcja instalacji wideo "Istniejące na różnych polach...", ECS od strony pl. Solidarności, wstęp wolny; autorem instalacji wideo jest absolwent ASP Gdańsk Robert Sochacki; do wideo gra muzyka zespołu an-hoer; 
• godz. 21.00 - Swingowa zabawa taneczna, przestrzeń między fontanną a Bramą nr 2, wstęp wolny. 

Dodatkowo w niedzielę, 1 września, w godz. 11- 15 w ECS odbędzie się cykl imprez pod wspólnym hasłem Rodzinna Niedziela. W programie m.in. filmy dla dzieci, warsztaty, czytanie sztuki dla dzieci autorstwa białoruskiego dramatopisarza Andrieja Iwanowa - czytają aktorki i aktorzy Teatru Miniatura. 

Święto Solidarności i Wolności – program i szczegółowe opisy poszczególnych wydarzeń znajdują się na stronie ECS i w załączeniu do komunikatu. Instytucja wydała także okolicznościową gazetę.

44 lata temu, 31 sierpnia 1980 roku w sali BHP Stoczni Gdańskiej zostało podpisane porozumienie między komisją rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentującym ponad 700 zakładów z całej Polski. W Polsce w ten sposób doszło do jednego z najbardziej kluczowych wydarzeń XX w. – pokojowy bunt doprowadził do zgody władz na powstanie niezależnych związków zawodowych. Porozumienia sierpniowe stanowiły wyłom w systemie politycznym bloku komunistycznego. Delegacja rządowa zgodziła się wówczas m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury.

Wydarzenia polskiego Sierpnia 1980 zapoczątkowały upadek autorytarnego porządku. Ich efektem było wyzwolenie Europy Środkowo-Wschodniej spod jarzma komunizmu i zburzenie pojałtańskiego podziału naszego kontynentu.

fot. Łukasz Głowala