Cieszą oko połyskującymi w słońcu kroplami, niosą ukojenie szumem wody, dają ochłodę w upalne dni, oczyszczają powietrze. Sezon na miejskie fontanny zaczął się w majówkę i potrwa do końca października

Fontanny – mała architektura, która towarzyszy naszej cywilizacji niemal od zarania. W Mezopotamii powstawały od 3 tysiąclecia p.n.e., w starożytnej Grecji pojawiły się w VI wieku p.n.e., wykonane z kamienia i marmuru. W Rzymie w pierwszym wieku n.e. działało 39 monumentalnych fontann czerpiących wodę z akweduktów. Słowo fontanna wywodzi się z łaciny, od słów font, fontis, co oznacza źródło.

Od starożytności ich podstawowa funkcja się nie zmieniła. Umieszczane w ogrodach, parkach, na miejskich placach i pałacowych dziedzińcach służyły ozdobie. Lecz dziś o dobroczynnym działaniu tryskającej wody wiemy więcej. Fontanny schładzają i oczyszczają powietrze, usuwając z niego pył, ruch wody w wodotrysku ujemnie jonizuje atmosferę, a jej szum zagłusza miejski hałas. Wszystko to znacząco poprawia samopoczucie ludzi, tworząc klimat do relaksu i wypoczynku.
 

Fontanny w Gdyni

Choć Gdynia do starożytnego Rzymu równać się nie może, to i tu mieszkańcy znajdą ukojenie przy szemrzącej wodzie. Pod opieką Zarządu Dróg i Zieleni w Gdyni znajdują się trzy fontanny, w których na wiosnę sprawdzana jest szczelność systemu, uruchamiany jest układ sterowania oraz regulowany strumień wody w zależności od warunków pogodowych – np. siły wiatru. Dzięki tym działaniom, a także całorocznej konserwacji, tradycyjnie w okolicach majówki woda zaczyna ponownie płynąć z miejskich fontann. W minionych dniach długiego majowego weekendu fontanny przyciągały mieszkańców i turystów i jak zawsze stanowiły wdzięczny temat fotografii.

Na Skwerze Kościuszki

Najstarsza w mieście, prawie pięćdziesięcioletnia fontanna stoi na skwerze Kościuszki. Powstała w latach 70. XX wieku na podstawie projektu Bogusława i Łukasza Rogińskich. Betonowe „kielichy” o różnej wysokości znają wszyscy gdynianie i turyści. Pojawiały się one na tysiącach fotografii i dziś już wyblakłych pocztówek. W 2013 roku obiekt przeszedł remont i małą metamorfozę w ramach festiwalu Gdynia Design Days. Od tego czasu zdobią go ręcznie formowane szklane płytki, tworzące mozaikę. Autorką nowej koncepcji „kielichów” jest Edyta Barańska, projektantka i szefowa studia Edyta Barańska Design w PPNT. Projekt odnowienia fontanny został omówiony z jej współtwórcą Łukaszem Rogińskim, który doczekał się także tablicy upamiętniającej przy swoim dziele. Wokół odnowionej fontanny kwitną miejskie rabaty.

Na Placu Kaszubskim

Znacznie młodsza jest fontanna na placu Kaszubskim. Jej popularność wiąże się z nietypową architekturą – fontanna pozbawiona jest basenu, w którym gromadzi się opadająca woda. W uruchomionej w 2017 roku fontannie typu „dry-plaza” tryskająca z 30 dysz na wysokość 2 metrów woda spada bezpośrednio na chodnik, który zastępuje lustro wody. Dodatkowy atrakcyjny element pojawia się o zmierzchu, gdy fontannę oświetlają wielobarwne reflektory LED.

Choć obie fontanny wyposażone są w urządzenia do uzdatniania wody i kuszą, by w letnie, upalne dni ochłodzić się w ich zdroju, to nie powinno się wody z fontanny ani pić ani w niej kąpać. Przepływ wody z fontannach odbywa się w obiegu zamkniętym.

Na skwerze Ireny Kwiatkowskiej

Trzecia i najmłodsza fontanna pod opieką ZDiZ znajduje się na stawie przy skwerze Ireny Kwiatkowskiej na Obłużu. Ta „pływająca fontanna” powstała w 2019 roku z inicjatywy i środków Rady Dzielnicy Obłuże. Za dnia umieszczona na stawie fontanna wygląda bardzo naturalnie, jak gejzer wyrzucający wodę na wysokość 7 metrów, zaś wieczorem - bajkowo, oświetlona różnokolorowymi światłami, sterowanymi zegarem astronomicznym.

W Parku Centralnym

Czwartą fontanną w Gdyni zawiaduje Agencja Rozwoju Gdyni. Mieści się ona w drugiej części, powstającego wciąż Parku Centralnego. Uruchomiona wczesną jesienią 2020 roku instalacja projektu Arch Deco składa się z kilkudziesięciu dysz wodnych i mgielnych, wyrzucających wodę na wysokość 2 metrów w cyklu 10 minut. Wkomponowana została pomiędzy plac zabaw, skatepark i siłownię zewnętrzną. Wieczorem podświetlana jest kolorowymi iluminacjami.

Przed Uniwersytetem Morskim

Kolejna fontanna powstała z okazji 100-lecia Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Częścią celebrowanego w 2020 roku jubileuszu było uruchomienie na placu przed gmachem uczelni fontanny. Jej 44 dysze znajdują się w żelbetowej niecce, a cała instalacja zajmuje blisko 50 m kw. Plac był wcześniej zaniedbany i służył głównie jako parking. Teraz cieszy studentów, wykładowców i mieszkańców.

Przed Liceum Sztuk Plastycznych w Orłowie i na placu Unii

Na małą, starą fontannę otoczoną ławeczkami i drzewami natkniemy sie też obok Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Orłowie; a na nowiutką, pośród niedawno zbudowanych przez Hossę bloków mieszkalnych przy pl. Unii. Znając dobroczynny wpływ wody na ludzi i klimat, można się spodziewać, że fontann będzie w mieście przybywać.

fot.ZDiZ/gdynia.pl