Do pracy czy na zakupy, rano czy po południu, tramwajem czy rowerem – jak podróżują mieszkańcy Gdańska? Między innymi na takie pytania mają odpowiedzieć Gdańskie Badania Ruchu, które rozpoczynają się 5 kwietnia.

 - W jaki sposób poruszamy się do pracy, w jaki sposób rekreacyjnie a w jaki na zakupy? Gdańskie Badania Ruchu pozwolą nam narysować obraz odpowiedzi na te pytania, a rozpoczynają się one już 5 kwietnia – powiedział podczas konferencji prasowej Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju. - Te dane odpowiedzą nam na pytania, dlaczego ludzie się przemieszczają i jaki środek transportu do tego wykorzystują. To jest ważny element związany z tworzeniem Gdańskiej Strategii 2030. Chcemy budować taki model transportu, który będzie modelem zrównoważonym i pozwoli wykorzystać wszystkie środki transportu. Ostatnie tego typu analizy były prowadzone w 2016 roku. Aktualnie wiele elementów, które mogły mieć wpływ na nasze zachowanie ruchowe uległo zmianie. Rozpoczynamy w kwietniu, kiedy będą prowadzone pomiary i ankiety oraz opracowany będzie skrócony raport. Na koniec listopada 2022 roku chcemy mieć już wstępny raport Gdańskich Badań Ruchu, a w marcu 2023 roku planujemy publikacje pełnego. 

Oprócz wywiadów przeprowadzanych w gospodarstwach domowych, wykonane zostaną m.in. badania ankietowe na dworcach, stacjach kolejowych i węzłach integracyjnych oraz pomiary natężenia ruchu kołowego i rowerowego; policzeni zostaną także pasażerowie w środkach transportu zbiorowego, zbadany będzie ruch pojazdów ciężarowych oraz ruch tranzytowy. Badania przeprowadzane będą na terenie Gdańska, a także miasta i gminy Pruszcz Gdański, miasta i gminy Żukowo oraz gminy Kolbudy. Poszerzenie obszaru badań o sąsiednie gminy, skąd wiele osób codziennie dojeżdża do Gdańska do pracy, szkoły i na uczelnie, pozwoli opisać wzajemne zależności transportowe. Ostatnie tego typu analizy, na zlecenie Biura Rozwoju Gdańska, prowadzone były w roku 2016.

Kiedy, jak, dokąd?

Za realizację Gdańskich Badań Ruchu odpowiada konsorcjum PBS Sp. z o.o., VIA VISTULA Sp. z o.o. oraz Fundacja Rozwoju Inżynierii Lądowej.

- Badaniami będzie objęty Gdańsk, miasto i gmina Pruszcz Gdański, miasto i gmina Żukowo oraz gmina Kolbudy. To poszerzenie obszaru badań o gminy ościenne, z których niemal codziennie mieszkańcy dojeżdżają do pracy, szkoły, na uczelnie pozwoli nam zaobserwować, jakie są wzajemne zależności transportowe między tymi obszarami- wyjaśnia Aneta Kostelecka, kierownik zespołu badawczego z PBS Spółka z o.o. - W pierwszej kolejności będziemy przeprowadzać badania ankietowe wśród mieszkańców Gdańska i gmin ościennych, a także badania na dworcach i przystankach kolejowych. Jednocześnie prowadzony będzie pomiar natężenia ruchu samochodów, rowerów, UTO oraz pomiary napełnień w środkach transportu zbiorowego.

Jesienią 2022 roku zrealizowane zostaną badania uzupełniające, obejmujące m.in. badania ankietowe w porcie lotniczym, centrach handlowych oraz parkach biurowych, jak również badania pojazdów dostawczych i ciężarowych. Szczegółowy raport podsumowujący całość zaprezentowany zostanie w pierwszej połowie 2023 roku. Terminarz jest zatem rozciągnięty w czasie – dlaczego? W przypadku tak dużego miasta jak Gdańsk skala badania jest naprawdę ogromna. Główną jego częścią będą ankiety przeprowadzane w gospodarstwach domowych. Na samym obszarze miasta Gdańska, aby badanie było wiarygodne, musi zostać przeprowadzonych minimum 10 000 takich wywiadów, w pozostałych gminach (Pruszcz Gdański, Żukowo, Kolbudy) – w sumie 5 000. Mieszkańcy – już w wieku 6 lat i starsi – będą odpowiadali m.in. na pytania dotyczące liczby podróży wykonywanych w ciągu typowego tygodnia, motywacji podróży, przyczyn wyboru określonego środka transportu. Badaniem objęci będą także mieszkańcy domów studenckich. Oprócz tego wykonane będą również wspomniane wyżej pomiary natężenia ruchu kołowego, m.in. aż na 261 skrzyżowaniach. Dodatkowo w badanym terenie zaplanowane zostały 132 punkty liczące pasażerów w autobusach i tramwajach oraz 35 punktów na liniach kolejowych, SKM i PKM.

I co dalej?

W oparciu o dane zgromadzone podczas przeprowadzonych badań opracowany zostanie transportowy model symulacyjny Gdańska i jego otoczenia. Aktualizacja obecnego modelu ruchu, sporządzonego w 2016 roku, jest konieczna ze względu na zmiany w podróżach mieszkańców, rozwój przestrzenny Gdańska i ciągłą rozbudowę systemu transportowego miasta.

- Model jest specyficznym narzędziem do wykonywania szeregu rodzaju analiz transportowych, prognoz ruchu, służy także do zarządzania systemem transportowym, aby kreować nowe trasy tak, aby sprawnie poruszało się po mieście – podkreślił  Tomasz Budziszewski, kierownik Zespołu Analiz Transportowych w Biurze Rozwoju Gdańska. - Mieszkańcy w ramach naszego badania będą mogli również wypowiedzieć się, ocenić i wskazać jakie kierunki dalszych działań powinny być prowadzone w zakresie rozwoju systemu transportowego. Wiedza z tych badań pozwala nam rozsądnie i efektywnie rozwijać system transportowy.

Czym są badania ruchu?

Przede wszystkim pozwalają odpowiedzieć na pytanie dlaczego ludzie się przemieszczają i jaki środek transportu do tego wykorzystują. Są jednym z ważniejszych narzędzi wspomagających nowoczesne zarządzanie rozwojem miasta i prowadzenie prac planistycznych dotyczących transportu. Jednym z efektów badań jest model symulacyjny, który pozwala zweryfikować otrzymane wyniki i odwzorowuje procesy zachodzące w systemie transportowym.

Miasto, chcąc rozwijać system transportowy, musi przeprowadzić analizy i symulacje jego rozwoju – diagnoza stanu aktualnego pozwala na opracowanie prognoz i określenie, jak mieszkańcy będą podróżowali za 5, 10, 15 lat i co będzie wpływało na podejmowanie przez nich takich a nie innych decyzji transportowych. Badania ruchu pozwalają uzyskać pełny obraz funkcjonowania całego systemu transportowego w mieście oraz określić najkorzystniejsze lokalizacje i parametry planowanych inwestycji.

Dlaczego to tak ważne? Wiedza ta pozwala rozsądnie i efektywnie inwestować w nowe ulice, trasy tramwajowe, drogi rowerowe, a także planować remonty i utrzymanie obecnej infrastruktury transportowej. Ustalenie kosztów planowanej rozbudowy systemu transportowego oraz korzyści z niej wynikających, przygotowanych w oparciu o rzetelne analizy symulacyjne, jest wymagane przez Komisję Europejską w przypadku starania się miasta o środki unijne na inwestycje transportowe.

Harmonogram Gdańskich Badań Ruchu 2022

kwiecień – czerwiec 2022 roku

wykonanie badań i pomiarów ruchu oraz opracowanie skróconego raportu

koniec listopada 2022 roku

opracowanie raportu z Gdańskich Badań Ruchu

koniec marca 2023 roku

opracowanie transportowego modelu symulacyjnego Gdańska

koniec kwietnia 2023 roku

opracowanie końcowego raportu z Gdańskich Badań Ruchu

Fot UMG