Dorsz atlantycki, zwany inaczej dorszem lub wątłuszem. Ryba drapieżna występująca w Atlantyku i północnych wodach Europy, o istotnym dla człowieka znaczeniu gospodarczym. Tyle definicja. Może ona nie być znana samemu dorszowi.

Choć będąc rybą silną i długowieczną ( w sprzyjających warunkach jest w stanie dożyć do dwudziestu lat) miałby teoretycznie okazję do obserwacji jak jego pobratymcy podbijają świat. A ściślej kuchnie całego świata. Już Islandia, gdzie jest ponoć najwyższe spożycie tranu na głowę mieszkańca.

Pozyskiwanego w dużej mierze z dorsza, jest w stanie zachwycić urokiem i prostotą przepisu na dorsza w sosie cytrynowym.

Jeśli sztokfisz to jesteśmy …

W kuchni norweskiej dorsz wystąpi m.in. z boczkiem, łososiem, małżami krewetkami, kawiorem i …curry. Lecz chyba najtrwalszy zestaw stworzy z marchewką i norweską odmianą rzepy-nazywaną „jabłkiem północy”.

Inne potrawy z jego udziałem to np. dorsz duszony w cydrze, dorszowa zapiekanka i krem.

Pomysłem o absolutnie wiekopomnym znaczeniu dla wielu światowych kuchni stało się jednak suszenie dorsza.

Niewykluczone, że pierwsi na ten pomysł wpadli właśnie Norwegowie-podróżując po Lofotach, archipelagu wysp na Morzu Norweskim nie sposób takiej myśli uniknąć.

Aby kucharzom i kronikarzom nie było zbyt łatwo Norwegowie w suszonych dorszach wprowadzili wysoką specjalizację. Rozróżniamy bowiem :

• Soldfisza-zasolona ryba schnąca bez dostępu powietrza
• Klipfisza-zasolona ryba schnąca na wietrze-czyli na otwartym terenie, na specjalnych żerdziach
• Stokfisz-ryba bez soli suszona na wietrze

Wszystkie te rodzaje suszyły się kilka miesięcy, co najmniej. Rybę, która była suszona kilka tygodni i przed użyciem nie wymagała, aż tak długiego namaczania nazywano już inaczej.

Hen coraz dalej i dalej

 Wbrew pozorom kuchnia norweska nie samym sztokfiszem stoi. Za popularną i smaczną przekąskę uchodzi tak podwędzany kawior z dorsza, jak i smażone w głębokim tłuszczu policzki i podgardla zwane dorszowymi języczkami.

W Szwecji również spotkamy dorsza duszonego w warzywach, jakżeby inaczej z lekko słodką nutą. Rzecz jasna na Skandynawii dorszowa ekspansja się nie skończyła. Dorsz po polsku to danie tyleż proste co interesujące, interesujące przez swój dodatek. A są nim uznawane za charakterystycznie polskie pokrojone w drobną kostkę i zapiekane jajka na twardo.

W kuchni włoskiej tak sztokfisz (stoccafisso) jak i dorsz (merluzzo) zagościły na dłużej. Prosty przepis na dorsza po sycylijsku zamieszczamy poniżej. Kuchni sąsiedzkich czyli austriackiej i chorwackiej dorsz nie ominął również. W tej ostatniej zaznacza swą obecność także pod postacią pasztetu z solonego dorsza.

Z Włoch już tylko krok do Hiszpanii. Bacalao króluje tu w daniach, z co najmniej kilku prowincji. Poniżej zamieszczony przepis pochodzi z kuchni Basków. Portugalskie przywiązanie do bacalhau  uchodzi za legendarne. Ponoć portugalskie gospodynie ze sztokfisza są w stanie przyrządzić 300-400 potraw.

Charakterystyczne postne  greckie danie, Bakaliaros me skordalia jadane jest dla odmiany wyłącznie w dniu 25 marca. Dorsz poprzez Francję zawędrował i na Karaiby.Nie uwolniły się od niego i Wyspy Brytyjskie, pojawia się tam w kuchni walijskiej. Jasno więc widać ,że dorszowy podbój świata możemy uznać za udany.

http://www.wloskieprzepisy.pl/przepisy/dorsz-po-sycylijsku.html

http://www.notatnikkuchenny.pl/pave-de-cabillaud-a-l-auberge-kaiku-dorsz-pieczony-z-baklazanem/

http://ostra-na-slodko.pl/2015/11/20/bacalao-al-ajo-arriero-dorsz-z-czosnkiem-w-pomidorach-kuchnia-hiszpanska/

http://splendorwkuchni.pl/accras-de-morue-czyli-kulki-z-dorsza/