Niewątpliwym protoplastą dzisiejszego balu karnawałowego był staropolski kulig. Ze swej istoty kojarzący mi się z zajazdem sportretowanym przez Mickiewicza w „Panu Tadeuszu”. To było sąsiedzkie krążenie od domu do domu wraz z całą (lub sporą częścią) czeladzi-służby. I pozostawanie u kolejnych sąsiadów dzień, lub dwa. Kto złośliwszy lub obdarzony mniejszą ilością przyjaciół zostawał i tydzień objadłszy i opiwszy gospodarzy prawie do czysta.

Po okresie postu-bardzo surowego lub cokolwiek mniej (jeśli kogo było stać zawsze mógł przekąsić bobrzym ogonem w dawnej Polsce uznawanym za danie „nie mięsne”) karnawał tak jak i dziś był społecznie akceptowanym wentylem w trakcie, którego mieszały się klasy społeczne i rozluźniały normy moralne. To  był zawsze znakomity okres rozkwitu wielu aspektów życia społecznego, towarzyskiego takich jak: taniec, wydanie za mąż córki/ożenienie syna, ubicie interesów handlowych, czy znalezienie posady. Tzw. sezon balowy trwał niekiedy i do marca więc warto było na niego oszczędzać, zwłaszcza gdy miało się córki na wydaniu.

Fale smaków

Rzecz jasna oprócz tańca również jedzono. Co więc się jadło? Generalnie dziczyznę, ryby i wędliny. Z tych ostatnich oprócz ukochanych przez wszystkich kiełbas, na przykład zda się zapomniane dziś ozory w różnych postaciach i galarety. Choć warto zauważyć, że nie tylko gusta w czasie ulegają zmianie, ale i możliwości pozyskania danego produktu. Weźmy za przykład takie raki.

Zupę z nich w XVI i XVII wieku uważano za podstawę polewki dla służby. W XIX wieku za danie eleganckie, w dwudziestoleciu międzywojennym za wykwintne, a przez wiele dziesięcioleci wieku dwudziestego za danie absolutnie unikatowe.

A co jadano w  karnawale w Gdańsku? Jak informuje nas Marie Rosnack autorka  książki „Wskazanie jak gotować, piec i marynować na smaczny sposób ze sprawdzonymi przepisami” z dzisiejszego punktu widzenia w Gdańsku jadano wykwitnie. Grasica cielęca ze świeżymi ostrygami, pieczone młode kurczęta w sosie agrestowym. Napitkiem, który znacznie wcześniej mógł ozdabiać  przyjęcia i karnawałowe biesiady było piwo jopejskie.

Wystawny bal lub przyjęcie obyć się nie może bez deseru. Jego przykładem może być intrygujące w swej prostocie mleko gdańskie, które zostało wpisane w roku ubiegłym  na unijną listę produktów tradycyjnych. Przepis na nie można znaleźć tu: https://www.przyslijprzepis.pl/przepis/mleko-gdanskie-4

Wydaje się, że dawni gdańszczanie podobnie jak wielu dzisiejszych było miłośnikami cukierniczego kunsztu. Największym powodzeniem cieszyły się niegdyś torty migdałowe, ciasta z owocami i jabłeczniki. Ciekawą słodką przekąska były z pewnością gdańskie wafle. Można je przyrządzić skorzystawszy z poniższego przepisu http://www.smakizycia.pl/kuchnia/przepisy/wafle-gdanskie/

  Aby nie zostać po balu  z rezultatami opisywanymi przez Kazimierza Bartoszewicza pod hasłem bal w „Słowniku prawdy i zdrowego rozsądku” wydanym w roku 1905   (…) przeziębienie, odciski na nogach, niezapłacone rachunki u krawców, schadzki miłosne, pożyczki u lichwiarzy, szampan krymski lub węgierski, wystawa golizny.
Warto być może bliżej balowego kresu pokrzepić się gdańskim klopsem z wołowiny z „Poradnika kucharskiego młodej pani domu”.

- 6 funtów wołowiny z wewnętrznej strony udźca pokroić, a następnie usunąć ścięgna
- dodać pół funta nieuwędzonego boczku
- zamoczyć 8 łutów miąższu starej bułki w zimnej wodzie i wycisnąć
- w tyglu rozpuścić kawałek masła, dodać do niego bułkę i 3 dobrze rozbite jaja
podgrzewać i mieszać, aż się zetną
- dodać do posiekanego mięsa wraz z 3 całymi jajami, żółtkiem z 3 jaj, skórką z cytryny, odrobiną zmielonego pieprzu i solą
wymieszać wszystko i uformować klopsy
- włożyć masło do tygla na ogniu, a gdy się zarumieni, położyć klopsy i smażyć na brąz – pilnować, żeby nie stwardniały.

Przepis pochodzi ze strony: https://fajnepodroze.pl/ciekawostki-kulinarne-gdanska/