50 lat temu odszedł Eugeniusz Kwiatkowski – budowniczy Gdyni, minister przemysłu i handlu, wicepremier i minister skarbu. Działania podejmowane przez Kwiatkowskiego przyczyniły się m.in. do budowy gdyńskiego portu. Z okazji rocznicy śmierci Eugeniusza Kwiatkowskiego w uroczystych obchodach wzięli udział: prezydent Gdyni Aleksandra Kosiorek oraz delegacja Rady Miasta Gdyni.

Tegoroczne obchody rozpoczęły się od wspólnego spotkania Aleksandry Kosiorek, prezydent Gdyni z Marianną Doliwą-Dobrowolską, synową siostry Eugeniusza Kwiatkowskiego i córkami. Prezydent Gdyni wręczyła im grafikę miasta oraz list.

– Gdynia nie może nie pamiętać o takiej postaci, jaką dla tego miasta był Eugeniusz Kwiatkowski – przyznała prezydent Aleksandra Kosiorek. – Na zawsze pozostanie on w pamięci gdynian jako inicjator budowy portu, przy którym równolegle rosło miasto. Musimy też pamiętać, że Eugeniusz Kwiatkowski zapisał się w historii Polski jako wizjoner również innych miejsc, gdyż dzięki niemu m.in. powstała Stalowa Wola, stworzył koncepcję reformy rolnej, dbał również o gospodarkę i niezależność od czynników zewnętrznych. 

– Eugeniusz Kwiatkowski zawsze cieszył się Gdynią, ponieważ podczas naszych wspólnych podróży w 1960 r., 1970 r. nie było takich wydawnictw jak teraz, były bardzo skromne – wspominała Marianna Doliwa-Dobrowolska, synowa siostry Eugeniusza Kwiatkowskiego. – I tak staraliśmy się coś tam do tego Krakowa dowieźć. Nie dyskutował, nie mówił, że bloki mu się nie podobają, tylko stwierdzał, że najważniejsze, że Gdynia żyje. Przyznam, że bardzo oczekiwałam tego momentu, żeby być uczestnikiem dzisiejszego dnia, dlatego że to bardzo ważny dzień, żeby upamiętniać tę postać.

Następnie pod pomnikiem Eugeniusza Kwiatkowskiego prezydent Kosiorek wraz z członkami rodziny i przedstawicielami Rady Miasta Gdyni złożyli wiązankę kwiatów. Obecnie pomnik znajduje się przy ul. 10 lutego 16 w Gdyni, przed Centrum Kwiatowskiego. Niemniej od czerwca br. trwają intensywne konsultacje nad przeniesieniem pomnika w bardziej reprezentatywne miejsce. W pracach udział biorą prezydent Aleksandra Kosiorek i konserwator zabytków. Pod uwagę brane są różne lokalizacje, m.in.: zrewitalizowany plac Konstytucji lub skwer Kościuszki, na rogu ulic 10 Lutego i Świętojańskiej.

– Z zadowoleniem stwierdzam, że koncepcje przeniesienia pomnika Eugeniusza Kwiatkowskiego w inne miejsce ruszyły. Pewne lokalizacje już zostały wytypowane – dodała Aleksandra Kosiorek, prezydent Gdyni. – Wydaje mi się, że dojdzie do tego w niedługim czasie, oczywiście nie będzie to kwestia miesięcy, niemniej proces został zainicjowany. Mam nadzieję, że jak najszybciej uda się umieścić pomnik Eugeniusza Kwiatkowskiego w miejsce, które będzie godne tej postaci.

Uroczyste obchody zostały zorganizowane w miastach, w których działania Eugeniusza Kwiatkowskiego przyczyniły się do ich rozwoju. Uroczystości odbyły się m.in.: w Chorzowie, Wrocławiu i Krakowie. 

Budowniczy i wizjoner Gdyni

Eugeniusz Kwiatkowski urodził się 30 grudnia 1888 r. w Krakowie. Studia rozpoczął na wydziale chemii technicznej Politechniki we Lwowie, lecz dokończył je w Monachium. Służył w Legionach Polskich i w Wojsku Polskim. W latach 1926-1930 był ministrem przemysłu i handlu. W kolejnych latach (1931-1935) został dyrektorem Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie i Mościcach, następnie w okresie 1935-1939 pełnił funkcję wicepremiera i ministra skarbu.

W trakcie sprawowania najwyższych funkcji w państwie podjął szereg działań, które przyczyniły się do rozwoju Gdyni. Będąc ministrem przemysłu i handlu wznowił budowę gdyńskiego portu, podpisał umowę z francuskim konsorcjum, zamówił 5 statków handlowych. Dzięki Kwiatkowskiemu gdyński port stał się niezwykle nowoczesny i uwolnił kraj od opłacania zagranicznych armatorów.

Działalność Kwiatkowskiego wiąże się z największymi osiągnięciami II RP, to właśnie dzięki jego staraniom powstała magistrala kolejowa Katowice – Gdynia, rozbudowano Warszawski Okręg Przemysłowy, Stalowa Wola, Mościce, Centralny Okręg Przemysłowy. Niestety okres wojny przekreślił strategiczny plan rozwoju, a trudne czasy Kwiatkowski spędził na emigracji w Rumunii. Po wojnie powrócił do kraju, chcąc go odbudować, lecz został odsunięty z pełnienia funkcji pełnomocnika ds. odbudowy Wybrzeża. Otrzymał zakaz osiedlenia się w Warszawie, zdecydował się więc zamieszkać w Krakowie, gdzie 22 sierpnia 1974 r. zmarł.

Obecnie patronatem Eugeniusza Kwiatkowskiego objęte są niektóre gdyńskie inwestycje:

• Trasa Eugeniusza Kwiatkowskiego – łącząca port i północne dzielnice miasta (Pogórze, Obłuże, Oksywie i Babie Doły) z obwodnicą Trójmiasta,
• medal przyznawany przez Radę Miasta za wybitne zasługi dla Gdyni, w trzech placówek oświatowych: Szkoły Podstawowej nr 10, Wyższej Szkoły Administracji i Biznesu oraz Zespółu Szkół Technicznych,
• centrum handlowo-usługowo-biurowego przy ul. 10 Lutego.

fot. Magdalena Stranawska gdynia.pl