10. edycja Festiwalu NARRACJE odbędzie się 16 i 17 listopada w Gdańsku Oliwie! Mottem festiwalu są, wymyślone w Parku Oliwskim, słowa wiersza Reinera Marii Rilkego: Słońca w ciszy były jak wielki śpiew w zenicie. NARRACJE dają powód, by w dwa listopadowe wieczory wyjść z domu i dzięki artystycznym interwencjom i instalacjom odkrywać miasto na nowo. Instytut Kultury Miejskiej z Gdańską Galerią Miejską, której dyrektor – Piotr Stasiowski jest kuratorem tegorocznej edycji, zapraszają na jubileuszowe NARRACJE.

23 lipca 1898 roku „w okolonej bukami altanie” Parku Oliwskiego miało miejsce niezwykłe zdarzenie. Młody Reiner Rilke wspólnie ze swoją przyjaciółką, pisarką Lou Andreas-Salomé „obmyślają” zakończenie dla jednego z wierszy poety: „Spójrz, jak się wciąż ociąga życie, / nim się odmieni. Słońca w ciszy / były jak wielki śpiew w zenicie. / I wtem po zboczach szmer: słyszycie? – / i tylko lęk ci towarzyszy” (tłum. Adam Pomorski). W 2016 roku w parku odsłonięto tablicę upamiętniającą chwile opisane w dzienniku Rilkego. Możemy sobie wyobrazić pogodę tego letniego, słonecznego dnia, która znalazła odzwierciedlenie w wersach wiersza.

Niezwykły charakter dzielnicy nierozerwalnie łączy się z jej bogatą historią oraz wyjątkowym położeniem na zalesionym stoku, będącym ramą tutejszego pejzażu. W XII wieku okolica została przekazana cystersom, którym dzisiejsza Oliwa zawdzięcza nie tylko nazwę, katedrę i wspaniały park, ale również wielowiekowe starania o rozwój osady. Oddalona od historycznego Gdańska, położona wśród lasów, stała się wymarzonym miejscem wypoczynku dla bogatych mieszczan, stawiających tu swoje letnie rezydencje.

- Jaki obraz wyłania się po analizie elementów składających się na wyjątkowy charakter dzielnicy? Co takiego uczynić można dominantą tej odsuniętej od centrum i tworzącej własne mikronarracje części miasta? Czy jesteśmy skłonni poddać się lirycznej wizji Rilkego, czy postanowimy zwrócić większą uwagę na zmieniającą się tu tkankę społeczną, złożoną z mieszkańców często przybyłych po II wojnie światowej, studentów i uczniów, pracowników tutejszych firm oraz turystów chcących zobaczyć słynne organy i park? - zastanawia się Piotr Stasiowski, kurator 10. edycji NARRACJI.

Piotr Stasiowski, w swojej koncepcji kuratorskiej nawiązuje do teorii Bruno Latoura, który zaproponował równoległy i równorzędny sposób patrzenia na miasto, określony jako „spojrzenie mrówki” (eng. ant). ANT to skrót od actor-network theory, czyli teorii aktora-sieci. Latour zwraca uwagę, że żyjąc w określonym miejscu i czasie doświadcza się różnorodnych emocji i zdarzeń, krzyżujących się na wzór sieci powiązań.

- Celem dziesiątej, jubileuszowej edycji festiwalu NARRACJE jest taka właśnie próba wszechobejmującego odczytania Oliwy. Zadaniem zaproszonych artystów będzie odkrycie przed widzami tego, co – choć pozornie oczywiste – w szerszym kontekście uzyskuje nowe znaczenie. Do współtworzenia festiwalu, obok artystów wizualnych, zaprosimy również architekta i socjologa, by z perspektywy swojej wiedzy i zawodowych doświadczeń spróbowali odnaleźć najciekawsze elementy dzielnicy. Z pozycji przemierzających wraz z widzami mrówek, przypatrzą się poszczególnym aspektom złożonej materii Oliwy: jej historii, teraźniejszości, bolączkom codziennego życia i widokom na przyszłość. Może dzięki interwencjom artystów zdołamy odkryć dzielnicę na nowo, przyglądając jej się niczym odbitej w zwierciadle. Rilke i Lou Andreas-Salomé pisali w tym miejscu o słońcach; my przyjrzymy się Oliwie po zmroku, w listopadowy wieczór, gdy wszystko będzie wyglądać inaczej – mówi kurator.

Piotr Stasiowski (ur. 1980 r.) - absolwent historii sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim oraz studiów kuratorskich na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2006-2011 prowadził Studio BWA przy BWA Wrocław Galerie Sztuki Współczesnej. Od 2012 do 2014 roku był głównym kuratorem Muzeum Współczesnego Wrocław. Od 2015 roku jest dyrektorem Gdańskiej Galerii Miejskiej. Jako kurator Stasiowski przygotował ponad 40 wystaw indywidualnych i zbiorowych; jest autorem tekstów, które ukazywały się w katalogach wystaw, książkach, magazynach o sztuce. Pochodzi z Jarosławia, obecnie mieszka i pracuje w Gdańsku.

Autor fotografii: Bartosz Bońka