Dawna miejska łaźnia – miejsce, w którym od lat 90. swój przyczółek znaleźli trójmiejscy artyści,  powołana do życia jako instytucja pod nazwą Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w 1998 – w tym roku obchodzi swoje dwudziestolecie. Wydarzenia jubileuszowe, 9 marca o godz. 18.00 otworzy wystawa Dominika Lejmana „Opatrzenie”.

 

Centrum mieści się w dwóch miejscach: w Dolnym Mieście (przy ul. Jaskółczej 1) i w Nowym Porcie (przy ul. Strajku Dokerów 5). – Kiedy zaczęłam pracować w Łaźni, regularnie przychodziło do nas kilka tysięcy ludzi, teraz ta liczba zdecydowanie przekracza 30 000 osób – mówi Jadwiga Charzyńska, dyrektor CSW Łaźnia. W sumie oba oddziały w ciągu 20 lat odwiedziło ponad 325 tys. osób. Zrealizowano 230 wystaw, a 60 tys. osób wzięło udział w warsztatach i zajęciach edukacyjnych.

Mariaż sztuki i nauki

Program Łaźni opiera się na czterech filarach: sztuce w przestrzeni publicznej, pogranicza sztuki i nauki, współpracy międzynarodowej i edukacji artystycznej. – Nasze Centrum jest jedną z pierwszych instytucji w Polsce podejmujących zagadnienie sztuki odpowiadającej na wyzywania współczesnej nauki. Cel ten realizowany jest w ramach wieloletniego projektu „Art + Science Meeting” – wyjaśnia Charzyńska. W ramach tego cyklu placówka współpracuje z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, Międzyuczelnianym Wydziałem Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

W roku jubileuszowym między 19 października a 25 listopada i od 14 grudnia aż do 24 lutego 2019 r. prezentowane będą dwie wystawy „Art + Science Meeting”. Nad pierwszą „Przetworzone ciało – poszerzony mózg – usieciowiona sprawczość” czuwać będzie Ryszard W. Kluszczyński. Druga prezentacja pod opieką kuratorską Jasi Reichardt „Fluorescent Chrysanthemum remembered” będzie realizowana w języku polskim i angielskim.

Lokalni znaczy wielcy

– Ważnym aspektem naszej działalności jest promocja lokalnych twórców. Od kilku lat zadanie to realizujemy poprzez organizację spotkań artystów z kuratorami, którzy odwiedzają CSW Łaźnia. Takie spotkanie zaowocowała np. rezydencją Julii Kurek w Meksyku. Efekty tego pobytu można było oglądać w zeszłym roku w cyklu czterech wystaw realizowanych na terenie całej Polski. To dla nas ważne, by promować twórców poza granicami naszego kraju. Do tej pory zrealizowaliśmy wystawy np. w Madrycie, Berlinie, Hongkongu. Najważniejszą z zagranicznych prezentacji był udział w Liverpool Biennale 2012, jednym z największych festiwali sztuki współczesnej realizowanym w Wielkiej Brytanii – mówi Charzykowska.

Kolejną okazją do promocji lokalnej twórczości na świecie będzie, organizowany między 10 a 13 maja, Międzynarodowy Kongres Kuratorów Sztuki Współczesnej IKT. Podczas niego ponad 100 kuratorów z całego świata przyjrzy się działaniom gdańskich instytucji kultury. W ramach Kongresu odbędzie się m.in. otwarte dla publiczności sympozjum naukowe dedykowane pięćdziesięcioleciu „Leonardo Journal” (MIT).

Zza granicy

– Planujemy dalej rozwijać program na podstawie czterech wskazanych wyżej zagadnień. Z jednej strony pracować z mieszkańcami, dzielnicami, w których zlokalizowane są nasze budynki, a z drugiej –realizować program wystawienniczy, w którym sięgamy po najlepsze nazwiska na świecie i Polsce, oraz popularyzować edukację wokół najwyższej jakości sztuki – mówi dyrektor Łaźni.

Jednymi ze światowych postaci, po które w tym roku sięgnie CSW Łaźnia, są Gilbert & George. Od 15 do 25 czerwca centrum zaprezentuje filmy o twórczości artystów. Natomiast 15 czerwca spotkanie z tym brytyjskim duetem poprowadzi Michael Bracewell, autor książki „What is Gilbert & George” tłumaczonej obecnie na polski.

Mieszkaniec-artysta

– Goszczący w Łaźni rezydenci na różne sposoby włączają mieszkańców do swoich przedsięwzięć. Corocznie organizujemy w Nowym Porcie imprezę plenerową „Cud nad Martwą Wisłą”, której pierwsza edycja została nagrodzona w ramach Ogólnopolskiej Giełdy Projektów 2013 i zaliczona do dwudziestki najlepszych projektów przez Narodowe Centrum Kultury. Także nie tylko do nas przychodzą, my także staramy się wychodzić, pojawiać w przestrzeni publicznej – wyjaśnia Charzykowska.

Warto też dodać, że publiczność przychodząca do Łaźni jest bardzo zróżnicowana. – Począwszy od artystów, studentów ASP, kulturoznawstwa, przedmiotów humanistycznych przez turystów po osoby z najbliższej okolicy, które uczestniczą w warsztatach. Dzieci i młodzież chętnie zapraszają bliskich i przyjaciół, by pochwalić się swoimi dokonaniami, wielu gości tych wydarzeń przekracza nasz próg po raz pierwszy i często zdarza się, że powraca – mówi dyrektorka.

CSW Łaźnia wielokrotnie również podejmuje działania na rzecz osób potrzebujących wsparcia w kontakcie ze sztuką: głuchych, niewidomych i niedowidzących, a także z zespołem Aspergera i różnymi formami autyzmu.

Mocne punkty zwrotne?

– Trudno wskazać takie wydarzenia w historii Łaźni. Kształtowanie naszego programu to proces. Na pewno ważnym momentem było rozpoczęcie cyklu „Immediate art.”, który teraz nazwałabym wstępem do „art and science”. Wtedy po raz pierwszy zwróciliśmy uwagi na trend w sztuce współczesnej bazujący na współpracy artystów i naukowców. Ważnym cyklem jest też realizowany od 2008 rok projekt „Cities on the edge” i to, w jaki sposób ewoluowała idea „miast na krawędzi”. W jego ramach pokazaliśmy, bodaj jako pierwsi w Polsce, twórczość artystów z Palestyny, Kuby, Chile czy Kolumbii. Punktem zwrotnym określiłabym także włączenie się w proces rewitalizacji Dolnego Miasta projektem Galerii Zewnętrznej Miasta Gdańska. Ta decyzja zaowocowała otwarciem budynku Łaźni 2 w Nowym Porcie – opowiada Charzykowska.

Mocnym punktem w świętowaniu roku jubileuszowego będzie na pewno, zainaugurowana 9 marca, wystawa Dominika Lejmana – „Opatrzenie/Healing Loop”. Lejman pokaże najnowsze, dotąd nieprezentowane w Polsce realizacje artysty. Niespodzianką będzie także specjalna praca przygotowywana w przestrzeni CSW Łaźnia. Warto dodać, że Lejman został wyróżniony nagrodą Berlin Art Prize 2018 w dziedzinie sztuk wizualnych.

Ważnym punktem będzie również prezentacja prac Katarzyny Józefowicz, prodziekana Wydziału Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Dzieła zostały przygotowane specjalnie dla CSW Łaźni. Wystawa artystki „Między słowami” będzie dostępna od 10 maja do 28 sierpnia.

Program jubileuszu:

9 marca–27 maja: Dominik Lejman – Opatrzenie / Healing Loop – niepokazywane jeszcze w Polsce najnowsze realizacje artysty oraz specjalna praca przygotowywana w przestrzeni CSW Łaźnia.

10–13 maja: Międzynarodowy Kongres Kuratorów IKT – Kongres kuratorów organizowany we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, instytucjami kultury z województwa pomorskiego i Austriackim Forum Kultury; w tym otwarte dla publiczności sympozjum naukowe dedykowane 50–leciu „Leonardo Journal” (MIT).

10 maja–28 sierpnia: Katarzyna Józefowicz – wystawa indywidualna artystki, która pełni obecnie funkcję Prodziekana na Wydziale Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Praca tworzona na potrzeby wystawy w CSW ŁAŹNIA.

15–25 czerwca: prezentacja filmów o twórczości duetu Gilbert & George.

15 czerwca: „What is Gilbert & George?” – spotkanie z brytyjskim duetem prowadzone przez Michaela Bracewella – autora książki Czym jest Gilbert & George tłumaczonej obecnie na polski – oraz prezentacja filmów i publikacji duetu.

19 października–25 listopada 2018 i 14 grudnia do 24 lutego 2019 - wystawy z cyklu Art+Science Meeting – Przetworzone ciało – poszerzony mózg – usieciowiona sprawczość pod opieką kuratorską Ryszarda W. Kluszczyńskiego oraz Fluorescent Chrysanthemum remembered pod opieką kuratorską Jasi Reichardt wraz z katalogami w języku polskim i angielskim.

źródło fotografii: entrum Sztuki Współczesnej Łaźnia