Gdański Program Rozwoju Czytelnictwa, modernizacja filii bibliotecznych, cztery zainicjowane książkomaty i kolejne w planach to tylko niektóre z działań rozwijających czytelnictwo wśród mieszkańców naszego miasta. Teraz Gdańsk został zaproszony do aplikowania do sieci Miast Literatury UNESCO.

Zwiększenie aktywności kulturalnej mieszkańców i uczestnictwa w kulturze m.in. poprzez programy upowszechniające czytelnictwo określono już w Strategii Rozwoju Miasta Gdańska „Gdańsk 2030” i w celach operacyjnych na rok 2023. Stąd zaangażowanie w działania wspierające twórców, biblioteki, organizatorów wydarzeń kulturalnych, kameralne księgarnie rozliczające się w Gdańsku, a przede wszystkich czytelników i ich dostęp do literatury.

– Upowszechnianie czytelnictwa w naszym mieście jest jednym z najważniejszych zadań kulturalnych Gdańska. Czytanie rozwija wrażliwość, ale i buduje bardziej zaangażowane, lepiej wykształcone społeczeństwo. W konsekwencji umiejętność obcowania z literaturą wpływa na poprawę jakości wielu obszarów życia – mówi Barbara Frydrych, dyrektor Biura Prezydenta ds. Kultury. I dodaje: – Dlatego tak ucieszyło nas zaproszenie do aplikowania do sieci Miast Kreatywnych UNESCO w dziedzinie literatury, które otrzymaliśmy z Wilna i zauważenie czytelniczej aktywności Gdańska. Wspieranie literatury w Gdańsku już się dzieje, a teraz ma szanse także zostać osadzone w ramach międzynarodowej sieci.

Wiążący się z przynależnością do sieci rozwój sektora kreatywnego może wpłynąć na turystyczną atrakcyjność Gdańska. Także organizatorzy programu Sieci Miast Kreatywnych podkreślają prorozwojowy dla wielu sektorów gospodarki potencjał tytułu. Dla gdańszczan to z kolei możliwość identyfikacji z literackością miasta, a także udziału w rozrywkowych i edukacyjnych wydarzeniach literackich skierowanych do rozmaitych odbiorców, w tym grup marginalizowanych.

Pełnomocnik Prezydenta Miasta Gdańska ds. programu Gdańsk Miasto Literatury

O tytuł Miasta Literatury UNESCO Gdańsk postara się w 2023 roku. To m.in. do tego zadania ustanowiono Marcina Hamkało Pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Gdańska ds. programu Gdańsk Miasto Literatury. Pełnomocnik zajmie się koordynowaniem procesu aplikacji do sieci Miast Kreatywnych, ale też inicjowaniem, koordynowaniem, monitorowaniem i popularyzowaniem działań upowszechniających czytelnictwo oraz wspierających twórczość literacką w naszym mieście.

Dr Marcin Hamkało doświadczenie zdobywał jako menadżer kultury, nauczyciel akademicki, poeta i literaturoznawca. Wykładał na Uniwersytecie Wrocławskim, Uniwersytecie Jagiellońskim (SLA) oraz w Dolnośląskiej Szkole Wyższej. Od wielu lat zajmuje się zarządzaniem kulturą m.in. jako dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania (do 2006 roku), dyrektor Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu (2015-2021) oraz prezes i redaktor Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego. Marcin Hamkało jest zatrudniony w Gdańskiej Galerii Miejskiej, gdzie zajmuje się przygotowaniem nowej funkcji dla zabytkowego Zespołu Sierocińca. 

Oficjalny zakres obowiązków pełnomocnika

• prowadzenie prac nad wnioskiem aplikacyjnym Miasta Gdańska do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO w dziedzinie literatury oraz komunikacja z Polskim Komitetem ds. UNESCO i oddziałami zagranicznymi;
• inicjowanie i podtrzymywanie partnerstw wspierających programy literackie i czytelnictwo;
• współpraca z jednostkami organizacyjnymi Miasta i doradztwo w zakresie strategii promocji czytelnictwa i wspierania twórczości literackiej oraz w zakresie programów i projektów realizowanych przez Miasto Gdańsk w dziedzinie literatury;
• inicjowanie działań wspierających twórców i odbiorców literatury, w tym wydarzeń, programów i publikacji składających się na program „Gdańsk Miasto Literatury”;
• wspieranie działań z zakresu literatury oraz służących rozwijaniu aktywności literackiej;
• inicjowanie oraz wspieranie projektów artystycznych i edukacyjnych, poświęconych literackiemu dziedzictwu Gdańska oraz monitorowanie ich realizacji;
• gromadzenie oraz upowszechnianie informacji o inicjatywach, projektach i przedsięwzięciach literackich związanych z Gdańskiem, zarówno historycznych, jak i współczesnych;
• współpraca z instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi, szkołami wyższymi, placówkami badawczymi oraz podmiotami gospodarczymi działającymi w polu literatury;
• nadzór nad opracowaniem i realizacją nowych funkcji użytkowych oraz programu działalności zabytkowego Zespołu Sierocińca.

Sieć Miast Kreatywnych UNESCO

Program Sieci Miast Kreatywnych UNESCO został utworzony w 2004 r., aby wspierać współpracę miast, które uznają kreatywność i rozwój przemysłów kulturalnych jako strategiczny czynnik zrównoważonego rozwoju. Celem programu jest zwiększenie świadomości społecznej na temat znaczenia kultury i jej potencjału w różnych dziedzinach życia społecznego, w tym również w gospodarce, sprzyjanie powstawaniu innowacyjnych centrów kreatywności, dóbr oraz usług kulturalnych, a także zwiększanie dostępu i uczestnictwa w kulturze. Przyłączając się do Sieci miasta potwierdzają swoje zobowiązanie do rozwijania partnerstwa, promowania kreatywności, dzielenia się najlepszymi praktykami i wzmacniania uczestnictwa mieszkańców w życiu kulturalnym.

Sieć Miast Kreatywnych UNESCO obejmuje siedem dziedzin kreatywności: literaturę, muzykę, film, rzemiosło artystyczne i sztukę ludową, wzornictwo, gastronomię oraz sztukę mediów. Do Sieci Miast Literatury UNESCO należy 39 miast z całego świata. Teraz szansę na dołączenie do tego grona ma Gdańsk.

Fot. UMG