Ważną częścią krajobrazu historycznej Gdyni są przestrzenie otwarte – ulice, place i podwórza, urządzone w dużej części w latach 20. i 30 XX w. Nawierzchnie utwardzone, przestrzenie zieleni, elementy małej architektury takie jak latarnie uliczne, ławki, słupy itp. tworzyły już w okresie międzywojennym wystrój nowoczesnego miasta.

W wielu miejscach to urządzanie przestrzeni nie zostało ukończone z powodu wybuchu wojny i zagospodarowanie kontynuowano w latach powojennych. W ciągu dziesięcioleci intensywnie użytkowana przestrzeń miasta przechodziła wiele remontów i modernizacji i już niewiele historycznych rozwiązań przetrwało. Tym bardziej warto chronić np. nawierzchnie z kostki kamiennej, które są bardzo trwałe, choć z pewnością niekiedy uciążliwe w użytkowaniu. Jeśli je usuniemy to bezpowrotnie utracimy materialne świadectwo historii i niepowtarzalny klimat. Warto także zachowywać szczególnie charakterystyczne dla Gdyni nawierzchnie i elementy betonowe oraz żelbetowe, bardzo propagowane w latach 30. XX w. Wówczas uchodziły za przejaw nowoczesności i były szeroko stosowane.
W przestrzeni miasta zachowały się nieliczne obiekty inżynierskie z lat 30. XX w., które dowodzą, że nawet proste, utylitarne budowle miały swoją formę i dyskretne dekoracje.

Dwa rodzaje nawierzchni brukowej z regularnej kostki i zgrubnie obrobionych kamieni.


Brukowana pasma boczne ulicy 10 Lutego wykonane w okresie międzywojennym aby nie niszczyć nawierzchni asfaltowej, biegnące środkiem.


Brukowa nawierzchnia z małej kostki kamiennej układanej w łuki.


Nawierzchnia chodnika z płyt betonowych o wymiarach 50x50 cm z charakterystycznymi wgłębieniami stosowanymi w latach 30. XX w.


Betonowa kostka sześciokątna tzw. trylinka (od nazwiska Tryliński), z powierzchnią wyłożoną naturalnymi kamieniami, stosowana w latach 30. XX w. i po wojnie.


Betonowa kostka sześciokątna tzw. trylinka (od nazwiska Tryliński), z powierzchnią wyłożoną naturalnymi kamieniami, stosowana w latach 30. XX w. i po wojnie (detal).


Brukowana nawierzchnia ulicy Partyzantów wykonana wkrótce po II wojnie światowej.



Żeliwna pokrywa studzienki kanalizacyjnej z firmy „Herzfeld i Victorius” z Grudziądza, występująca w wielu miejscach miasta.


Żeliwna pokrywa studzienki kanalizacyjnej z firmy „Herzfeld i Victorius” z Grudziądza, występująca w wielu miejscach miasta (detal).


Metalowa latarnia na terenie portu wojennego na Oksywiu.


Żelbetowa latarnia uliczna z lat 30. XX w.


Żelbetowe kolumny wiaduktu alei Piłsudskiego z dekoracją w stylu art deco, wykonaną w betonie.


Żelbetowa wiata-altana na podwórzu budynku przy ul. 3 Maja 27-31, doświetlająca i wentylująca garaż podziemny, unikatowa w skali ogólnopolskiej, która nie została wykończona z uwagi na wybuch wojny i została dopiero odrestaurowana i wykończona w 2015 r. ze środków gminy.

Opracowanie tekstu: Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zdjęcia: Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski