Od 11 października 2018 r. w Muzeum Gdańska będzie można zwiedzić wystawę “Dziedzictwo Wielkiego Stepu: arcydzieła sztuki jubilerskiej”. Do 10 grudnia br. w Galerii Palowej Ratusza Głównomiejskiego gdańszczanie oraz turyści będą mogli zobaczyć blisko 300 eksponatów ze zbiorów Muzeum Narodowego Republiki Kazachstanu. Zaprezentowane zabytki pochodzą z okresu starożytności, średniowiecza oraz XIX-XX w.

Zabytki zostały wydobyte w trakcie badań powierzchniowych na terenie Kazachstanu i są tam uważane za bezcenny skarb narodowy. Muzeum Narodowe Republiki Kazachstanu w porozumieniu z Ministerstwem Kultury i Sportu Republiki Kazachstanu postanowiło pokazać swoje dziedzictwo na całym świecie w ramach trzyletniego projektu „Trakt Złotego Człowieka po muzeach świata”.

- Do 2021 r. wystawę będzie można zobaczyć w muzeach Azji, Europy i USA. Zaprezentowane na wystawie bezcenne artefakty z przeszłości są arcydziełami sztuki antycznej i w pełni odzwierciedlają specyfikę historycznej ścieżki przemierzanej przez ludy stepowe – mówi Arystanbek Muhamediuly, Minister Kultury i Sportu Republiki Kazachstanu.

Wystawę będzie można zobaczyć w Japonii, Korei Południowej, Chinach, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Włochach, Francji, Austrii, Niemczech, Rosji oraz Stanach Zjednoczonych. Pierwszym miastem, które odwiedzi Złoty Człowiek, będzie Gdańsk. Wybór jest nieprzypadkowy.

- Wiemy od dawnych polskich kronikarzy, że w pewnym momencie ich wyobraźnią zawładnął mit naszego pokrewieństwa z Sarmatami związanymi ze Scytami – ludźmi stepu, kochającymi wolność – mówi prezydent Gdańska Paweł Adamowicz. – Wolność jako wartość jest więc naszym ważnym punktem wspólnym. A wolność kultury i swobodnego dostępu do dziedzictwa narodowego i międzynarodowego jest istotna, i powinna być prawem każdego człowieka. Do Gdańska przyjadą najcenniejsze eksponaty z Kazachstanu, warto więc poszukać w nich powiewu wolności i historii.

Złoty Człowiek i jego dziedzictwo

Kilkadziesiąt eksponatów to złote, bądź pozłacane przedmioty wydobyte w latach 60. XX w. ze scytyjskich kurhanów, czyli grobowców, w których chowano znamienitych członków plemienia. Scytowie to opisany szeroko w starożytności przez Herodota lud koczowniczy, który zamieszkiwał północne okolice Morza Czarnego i Europy Wschodniej od VIII w. p.n.e. aż do wczesnego średniowiecza i jego asymilacji ze Słowianami.

- Prezentowane w Gdańsku obiekty były świadkami historii stepowych imperiów, głośnych zwycięstw i wspaniałych czynów. Nie przez przypadek prawie wszystkie prezentowane tu przedmioty są zrobione ze złota. Ten cenny metal był u wielu dawnych ludów potwierdzeniem szczególnej pozycji właścicieli złotego przedmiotu. Na terytorium Kazachstanu odkryto pochówki ośmiu „złotych ludzi”. Na wystawie będą mogli Państwo zobaczyć różne szczegóły ubrań trzech z nich. Dziedzictwo naszych przodków żyje w nas do dziś. Znajdujące się na dawnych ubraniach motywy kwiatowe, zoomorficzne, antropomorficzne odnajdujemy do dziś w sztuce jubilerskiej Kazachów – mówi Leonid Kochetov, pełniący obowiązki dyrektora Muzeum Narodowego Kazachstanu.

Kobieta, która rozmawia z bogami?

Specyfikę rozwoju kultur stepowych zamieszkujących terytorium dzisiejszego Kazachstanu poświadcza wysoka pozycja kobiet w społeczeństwie. W zachodniej części kraju odnaleziono kilka pochówków, które wyróżniają Scytów wśród innych kultur.

- Scytyjskie kobiety uczestniczyły we wszystkich przejawach życia publicznego. Jeździły konno, brały udział w kampaniach wojennych, były także kapłankami. Niewiasta nie mogła poślubić mężczyzny, jeśli na polu walki nie zabiła trzech przeciwników. Czyżby więc to o nich myślał Herodot pisząc o Amazonkach? Więcej informacji możemy dowiedzieć się z analizy materiału archeologicznego pozyskanego w trakcie badań powierzchniowych. Odkryta biżuteria pokazuje nie tylko piękno, czy złożoność uniwersum symbolicznego Scytów, ale właśnie wyjątkową pozycję kobiety w społeczeństwie – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.

Wystawa „Dziedzictwo Wielkiego Stepu: arcydzieła sztuki jubilerskiej” będzie otwarta dla zwiedzających od 11 października do 10 grudnia 2018 r. w Galerii Palowej w Ratuszu Głównego Miasta Gdańska we wszystkie dni tygodnia w godz. 10:00-16:00 z wyłączeniem 1 listopada. Bilet wstępu to koszt 6 zł (normalny) i 3 zł (ulgowy). Wystawę będzie można zwiedzić także w ramach biletu wstępu do Ratusza Głównego Miasta (12 zł / 6 zł, 20 zł rodzinny). Treść wystawy uzupełni katalog dostępny w kasie w Galerii Palowej.