Bursztyn – złoto Bałtyku
Piękno bursztynu i jego drogocenne właściwości są znane już od V w. p.n.e. Przemieszczał się on znad Bałtyku na południe. Największe na świecie pokłady bursztynu znajdują się w obwodzie kaliningradzkim. Dziś możemy wybrać się jego szlakiem wzdłuż polskiego wybrzeża, który prowadzi przez muzea, galerie i oczywiście pracownie wyśmienitych polskich artystów.
Bursztyn nosi wiele nazw – amber, jantar sukcynit i elektron, ale jego podstawowa nazwa pochodzi od niemieckiego słowa bernstein, czyli kamień, który się pali. A paląc się, wydziela bardzo charakterystyczny kadzidlany zapach.
Jak rozpoznać prawdziwy bursztyn?
Prawdziwy jantar po wrzuceniu do solankowej wody nie tonie ze względu na zawartość pęcherzyków powietrza – im więcej zawiera pęcherzyków, tym jest jaśniejszy i mniej przejrzysty. Natomiast ciemna barwa jest wynikiem jego kontaktu z powietrzem.
Rodzaje bursztynu
Aktualnie znanych jest ok. 60 odmian bursztynu. Najczęściej spotykany jest żółty, rzadziej natomiast bezbarwny, zielonkawy, czy czerwony. Niekiedy bryłki mają w sobie szczątki zwierząt lub roślin.
Obróbka
Bursztyn jest wdzięcznym surowcem, gdyż bardzo łatwo podlega obróbce, dlatego też jest jednym z najbardziej lubianych kamieni przez artystów. Bursztynowe jubilerstwo obejmuje różańce, płaskorzeźby, kielichy, sztućce, szkatułki, różnego rodzaju zdobienia i wszelką biżuterię. Bursztynów cięższych niż 200-300 gr z reguły się nie obrabia, ponieważ są one cenne same w sobie, np. bursztyn o wadze 0,5 kg potrafi kosztować kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Bursztyn jest bardzo ceniony również przez Chińczyków, którzy - odkąd zauważono, że jest on jednym z siedmiu kamieni Buddy - są gotowi kupić każdą jego ilość bez względu na cenę.
Zastosowanie
Dawniej dymem bursztynowym okadzano chorych i domy dotknięte zarazą, ogrzane grudki stosowano do wyciągania z oczu muszek lub pyłków, noszony na szyi miał zapobiegać bólom gardła i głowy, starty na miazgę używany był jako tabaka i pomagał w katarze. Dzisiaj bursztyn ma również wiele zastosowań.
W medycynie i w litoterapii ma stwierdzone działanie bakteriobójcze i antyseptyczne. Używany jest na bóle gardła i głowy, wzmacnia tarczycę, działa rozgrzewająco i wspomaga leczenie bólów reumatycznych. Nalewka bursztynowa wzmacnia odporność, rozgrzewa, obniża ciśnienie tętnicze, niszczy mikroorganizmy w przewodzie pokarmowym, łagodzi przeziębienie, chrypę, bóle mięśni, uspokaja i ułatwia gojenie ran. Kwas bursztynowy pełni rolę antyutleniacza, ponieważ wzmacnia siły witalne i spowalnia procesy starzenia się. Olej bursztynowy zawarty w maściach do masażu działa na bóle reumatyczne i pourazowe oraz na skurcze mięśni. Zawarty w kremach uelastycznia, wygładza i regeneruje skórę. Kalafonia bursztynowa stosowana jest do wyrobu farb, politur, pigmentów, rozpuszczalników i lakierów.
Bursztyn ma również bardzo szerokie zastosowanie w jubilerstwie. Jego ponadczasowy wygląd idealnie prezentuje się ze srebrem oraz złotem i to nie tylko jako kobieca biżuteria, ale również jako męskie dodatki.
W Polsce najwięcej butików z bursztynowymi wyrobami znajduje się w Gdańsku.