W piątek, 5 marca 2021 roku rozpoczął się nowy rozdział w historii gdańskiej komunikacji miejskiej. Od dziś wszystkie gdańskie linie obsługiwane są wyłącznie przez tramwaje niskopodłogowe. Całkowite wycofanie z ruchu tramwajów wysokopodłogowych możliwe było dzięki zakończonej niedawno dużej inwestycji, czyli zakupowi 30 nowoczesnych tramwajów Pesa Jazz Duo dla Gdańska.

Gdańsk jest pierwszym polskim miastem, spośród tych w których komunikacja tramwajowa funkcjonuje nieprzerwanie, które oferuje pasażerom w pełni niskopodłogową flotę tramwajową. Gdańsk był także pierwszym dużym miastem, które pochwalić mogło się w 100 procentach niskopodłogową flotą autobusową. Ostatni autobus wysokopodłogowy Gdańsk pożegnał 31 stycznia 2009 roku. Dziś oficjalnie za 46 lat służby podziękował ostatnim legendarnym stopiątkom, czyli wysokopodłogowym tramwajom Konstal 105N. 

– Historyczny dzień dla Gdańska z jednej strony, dokładnie 46 lat temu przyjechała do nas pierwsza 105, dzisiaj żegnamy ostatnią. To ważne wydarzenie także dlatego, że od dzisiaj 100 procent tramwajów w Gdańsku to tramwaje niskopodłogowe. Takie, które poprawiają komfort podróży i są przyjazne dla osób z niepełnosprawnościami - mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. 

Największa rodzina tramwajów w historii Gdańska

Dokładnie 46 lat temu - 5 marca 1975 r.  na gdańskie tory wyruszył pierwszy wagon typu 105N. Kursował na linii nr 2 Oliwa – Śródmieście. Kolejne cztery wagony dotarły do w następnych dniach. Do Gdańska tramwaje Konstal 105N (i jego nowsza wersja - 105Na) dostarczane były w latach 1975-1990. Tramwaje popularnie zwane stopiątkami stały się bardzo popularnymi tramwajami, nie tylko w Gdańsku, ale w całej Polsce. W wielu miastach nadal obsługują linie komunikacyjne.

Wyprodukowanych zostało ponad 3500 wagonów „105”, z czego łącznie 274 wagony jeździły w naszym mieście, trwale zapisując się w historii Gdańska. Była to największa rodzina tramwajów w historii komunikacyjnej Gdańska. Przez 9 lat - w latach 1988-1997 - tramwaje te stanowiły 100% taboru tramwajowego w Gdańsku, takiej sytuacji nigdy wcześniej nie było.

W Gdańsku w ostatnich latach „105” sukcesywnie wycofywane były z ruchu i zastępowane nowymi tramwajami. Teraz z ruchu wyłączone zostały ostatnie trzy składy „105”, które do 4 marca tego roku obsługiwały linię nr 8 Jelitkowo - Stogi.

- Dzisiaj mamy podwójną  datę historyczną, ponieważ 5 marca, 1975 roku przyjechała do Gdańska pierwsza 105. Zachwycała wtedy swoim nowoczesnym kształtem, przestronnością i dużą liczbą drzwi. Jednak każda generacja ma swój początek i koniec i również stopiątki muszą kiedyś pójść na emeryturę. To właśnie dzisiaj jest ten dzień. Witamy nową generację tramwajów. Pasażerowie na pewno docenią nową jakość – mówi Sebastian Zomkowski, dyrektor ZTM

Ta ostatnia sobota

Dzisiaj, w sobotę, 6 marca 3 wagonowy tramwaj Konstal 105N, jeszcze raz wyjedzie na gdańskie tory. To ostatnia szansa, aby odbyć sentymentalną podróż tym zasłużonym pojazdem. Będzie on kursował na trasie Stogi – Jelitkowo, w godzinach 10.00 – 15.00. Mieszkańcy mogli skorzystać z tej atrakcji bezpłatnie. 

- Jako Pomorskie Stowarzyszanie Sympatyków Transportu Miejskiego żegnamy dzisiaj, z ogromnym sentymentem te tramwaje, które przez 46 lat kursowały na gdańskich torach. Mam nadzieję, że ci którzy nie mieli okazji wczoraj brać udziału w ostatnich kursach liniowych, będą mogli jutro, między 10.00 a 15.00 nadrobić te zaległości - zapraszała Anita Płonowska, prezes Pomorskiego Stowarzyszenia Sympatyków Transportu Miejskiego.

Nowoczesne gdańskie tramwaje

Całkowite wycofanie z ruchu tramwajów wysokopodłogowych możliwe było dzięki zakończonej niedawno dużej inwestycji, czyli zakupowi 30 nowoczesnych tramwajów Pesa Jazz Duo dla Gdańska. W nocy z 18 na 19 lutego dotarł do nas ostatni z 30 zamówionych przez  Gdańskie Autobusy i Tramwaje tramwaj Pesa Jazz Duo o numerze 1085. Dziś najnowszy gdański nabytek wyruszył na tory.

- To pokazuje, że się rozwijamy, zmieniamy. Dzisiaj witamy na trasach ostatni tramwaj z dużej dostawy bydgoskiej firmy PESSA, w której 30 pojazdów zostało zakupionych, częściowo ze współfinansowaniem Unii Europejskiej. Historyczny dzień, ważny dzień i mam nadzieję, że poprawa jakości naszych tramwajów i konsekwentna rozbudowa linii tramwajowych – przypomnę, że trwa budowa linii Nowa Warszawska, łączącej al. Havla z pętlą przy al. Pawła Adamowicza - że to wszystko zachęci gdańszczanki i gdańszczan do jak najczęstszego korzystania z komunikacji publicznej zamiast z samochodów – podkreśla Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska 

Włączony wczoraj do ruchu nowy tramwaj Pesa Jazz Duo, jest 70. pojazdem wyprodukowanym przez bydgoską Pesę dla Gdańska. W 2010 roku na gdańskie tory wyjechały pierwsze Pesy Swing. Łącznie we flocie GAiT jest ich 35. W 2015 dołączyło 5 dwukierunkowych tramwajów Pesa Jazz Duo. Teraz gdańska flota wzbogaciła się o kolejnych 30 nowoczesnych tramwajów Pesa Jazz Duo.

- Gdańsk jest dla nas bardzo ważnym miastem. Dostarczyliśmy do Gdańska 70 tramwajów. Jest to po Warszawie drugie miejsce, gdzie dostarczyliśmytak dużą liczbę tramwajów. Teraz zakończyliśmy dostawę 30 tramwajów Pesa jazz Duo. Jestem przekonany, że te tramwaje będą przynosić wiele radości i będą służyć przez wiele lat, tak jak tramwaje Konstalu, które dzisiaj żegnamy - mówi Maciej Maciejewski, członek zarządu ds. sprzedaży PESA Bydgoszcz SA

Nowe tramwaje PESA Jazz Duo to nowoczesne pojazdy wieloczłonowe, dwukierunkowe i całkowicie niskopodłogowe, o długości do 32,5m. W tramwaju mieści się ponad 200 pasażerów, w tym 32 na miejscach siedzących. W trosce o potrzeby osób o ograniczonej możliwości poruszania się oraz osób niewidomych i niedowidzących – wszystkie kolumny i poręcze wykonane są w kolorze żółtym, a przyciski w tramwaju opisane są w alfabecie Braille`a. Pojazdy wyposażone są w platformy dla niepełnosprawnych. Znajduje się w nich również wydzielona powierzchnia dla wózków inwalidzkich i dziecięcych. Wyposażone są także w zautomatyzowane defibrylatory zewnętrzne AED.

Nowe tramwaje Pesa Jazz Duo posiadają szereg rozwiązań, które dodatkowo podnoszą komfort jazdy pasażerów. W pojazdach zamontowane zostały gniazda USB. Posiadają nowoczesny system klimatyzacji i ogrzewania, kierujący strumień powietrza na ściany boczne. Samopoczucie pasażerów poprawiać ma zmienna brawa oświetlenia, ta zmienia się w zależności od temperatury zewnętrznej tj. przy chłodzie jest to barwa ciepła, podczas wysokiej temperatury – barwa zimna.

Wartość całego, składającego się z dwóch transz, zamówienia, czyli łącznie 30 tramwajów Pesa Jazz Duo wraz z pakietami specjalistycznymi to ponad 271 mln zł brutto. Pierwsza transza zamówienia, czyli 15 nowych tramwajów wraz z pakietami specjalistycznymi uzyskała dofinansowanie ze środków unijnych w wysokości 83,5 proc. w ramach Gdańskiego Projektu Komunikacji Miejskiej – etap IV A.

Gdańska flota w 100 procentach niskopodłogowa 

Pierwsze tramwaje niskopodłogowe Gdańsk, jako jedno z pierwszych miast w Europie, włączył do swojej floty już w 1925 roku. Były to tramwaje wyprodukowane przez Gdańską Fabrykę Wagonów. Po Gdańsku jeździły one do lat 50. Po latach, dokładnie w 1997 roku Gdańsk, jako pierwsze - wraz z Warszawą - miasta w Polsce wprowadziły do swojej floty niskopodłogowe tramwaje wyprodukowane przez zakłady Konstal w Chorzowie.

Od 5 marca flotę tramwajową Gdańskich Autobusów i Tramwajów stanowią wyłącznie pojazdy niskopodłogowe. To łącznie 141 tramwajów przyjaznych osobom poruszającym na wózkach inwalidzkich, osobom o ograniczonych możliwościach poruszania, rodzicom z wózkami dziecięcymi. To 141 tramwajów przyjaznych wszystkim pasażerom.

Źródło: UM Gdańsk