Początek listopada to czas zadumy i wspomnień. Dziś wspominamy gdynian i osoby związane z Gdynią, które odeszły w ciągu ostatniego roku

Maciej Berendt

12 lipca 2024 r. odszedł Maciej Berendt, który swoją działalnością przez kilkadziesiąt lat wspierał rozwój sytemu transportowego w Gdyni. Był współautorem koncepcji jednego z najbardziej śmiałych i trudnych rozwiązań, jakim jest trasa Eugeniusza Kwiatkowskiego. Opiniował także rozwiązania dla budowy Drogi Czerwonej i Via Maris.
Maciej Berendt był uznanym ekspertem z dziedziny transportu. Był autorem lub współautorem licznych koncepcji programowo-przestrzennych dla układu drogowego w obrębie obszaru metropolitalnego, w tym między innymi Trasy Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni, Południowej Obwodnicy Gdańska czy Trasy Sucharskiego w Gdańsku.
Na przestrzeni 50 lat kariery zawodowej uczestniczył w pracach nad licznymi dokumentami strategicznymi i kierunkowymi na poziomie regionalnym oraz metropolitalnym, w tym  Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego czy Strategii Rozwoju Gdańska. W ostatnich latach działalności, jako ekspert zewnętrzny i jednocześnie pasjonat, wspierał Gdynię i pozostałe samorządy w zakresie opinii i oceny rozwiązań transportowych w zakresie m.in. Drogi Czerwonej i Trasy Via Maris.

Ernest Bryll

16 marca 2024 roku zmarł Ernest Bryll. Był honorowym obywatelem Gdyni, poetą, dramaturgiem, tłumaczem i dyplomatą. Jego teksty weszły na stałe do polskiej kultury. Miał 89 lat.
Ernest Bryll urodził się 1 marca 1935 roku w Warszawie. Dzieciństwo spędził w Komorowie Starym i Gdyni. I to tutaj uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego.
W 1956 roku ukończył wydział Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Dwa lata później ukazał się jego pierwszy tomik wierszy „Wigilie wariata”.
Pracował m.in. jako dziennikarz w „Po Prostu”, był kierownikiem literackim Teatru Telewizji, kierownikiem literackim Teatru Polskiego w Warszawie, dyrektorem Polskiego Instytutu Kultury w Londynie, wykładowcą na wydziale filmu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, wykładowcą na Sunny University w Albany w USA. W latach 1991-1995 pełnił funkcję ambasadora RP w Republice Irlandii. Bryll był również tłumaczem z języka irlandzkiego, czeskiego i jidysz.

Paweł Huelle

27 listopada 2023 roku zmarł Paweł Huelle. Był wybitnym prozaikiem, poetą i dramatopisarzem, redaktorem naczelnym gdyńskiego kwartalnika artystycznego „Bliza” oraz kierownikiem literackim Teatru Miejskiego im. Witolda Gombrowicza. Miał 66 lat.
Jego dramaty napisane dla Teatru Miejskiego im. Witolda Gombrowicza cieszyły się niezwykłym uznaniem wśród publiczności. Wśród nich znalazły się m.in. takie tytuły jak: „Kolibra lot ostatni”, adaptacja „Idąc rakiem” Guntera Grassa, „Żółta łódź podwodna”, „Kursk”, adaptacje „Znaczy kapitan” czy „Jądro ciemności”. W sztukach tych wykreował realistyczne światy zapełnione krwistymi postaciami, z których każda tworzona była z myślą o konkretnym aktorze gdyńskiej sceny. Za „Kursk” otrzymał „Galion Gdyński”.

Jan A.P. Kaczmarek

Jan A.P. Kaczmarek, kompozytor i muzyk, laureat Oscara za muzykę do filmu „Marzyciel”, zmarł 21 maja 2024 roku. związany był także z Gdynią i jej środowiskiem filmowym. W lutym 2017 roku odbyło się prawykonanie „Emigry – Symfonii bez końca”, utworu po części autobiograficznego, zamówionego przez Muzeum Emigracji w Gdyni. W Gdyńskiej Szkole Filmowej prowadził warsztaty muzyki filmowej.
 

Jan Kosiedowski

8 lipca 2024 roku zmarł Jan Kosiedowski, wieloletni Prezes Biura Projektów Budownictwa Komunalnego, drogowiec, inżynier i projektant. 
Przez wiele lat jako prezes Biura Projektów Budownictwa Komunalnego realizował projekty rozwoju i przebudowy połączeń drogowych w mieście. 
Był nie tylko cenionym urzędnikiem, drogowcem, inżynierem i projektantem, ale przede wszystkim człowiekiem, który zawsze służył innym swoją pomocą i wiedzą. Jego zaangażowanie i oddanie sprawom społeczności nie miały granic.
 

Andrzej Perepeczko

9 listopada 2023 roku w wieku 93 lat zmarł st. of. mech. dr Andrzej Perepeczko, dziekan Wydziału Mechanicznego Wyższej Szkoły Morskiej, autor podręczników i pisarz, podróżnik, wychowawca i przyjaciel wielu pokoleń uczniów i studentów, autor 20 podręczników i skryptów akademickich.
W 1950 roku ukończył Państwową Szkołę Morską. W latach 1966-1968 był członkiem międzyresortowej komisji przygotowującej powstanie Wyższej Szkoły Morskiej, w latach 1990-1993 był dziekanem Wydziału Mechanicznego na tej uczelni. W 2000 roku obro­nił na Uniwersytecie Gdańskim pracę doktorską z nauk historycznych. W dorobku pisarskim ma 120 książek, głównie marynistycznych. Wśród nich jest cykl powieści dla młodzieży o Dzikiej Mrówce, dwutomowa historia gdyńskiej Szkoły Morskiej, morskie powieści historyczne (tłumaczone na j. czeski, niemiecki, angielski i rosyjski).
Andrzej Perepeczko był laureatem szeregu nagród literackich i dydaktycznych, odznaczono go m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Krzyżem Armii Kra­jowej i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
 

Jerzy Stuhr

9 lipca 2024 r. w wieku 77 lat odszedł Jerzy Stuhr. Wspaniały artysta, polonista, profesor sztuk teatralnych, wieloletni juror i członek Kapituły Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej od jej pierwszej edycji w 2008 roku. Przez wszystkie te lata służył wyostrzonym zmysłem praktyka, towarzyszył misji promocji i popularyzacji polskiej dramaturgii współczesnej, ale także Gdyni jako miejsca, w którym przez lata spotykały się muzy, z którymi artysta żył w doskonałej symbiozie.
Aktor pozostawił po sobie nieoceniony dorobek artystyczny. Współpracował z największymi twórcami kina i teatru, święcąc triumfy m.in. podczas kolejnych edycji Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W 1994 r. „Spis cudzołożnic” przyniósł mu Nagrodę Specjalną Jury oraz, wspólnie z Jerzym Pilchem, nagrodę za dialogi. W 1997 r. otrzymał Złote Lwy i nagrodę kin studyjnych za „Historie miłosne”, w 1999 r. Nagrodę Specjalną Jury oraz nagrodę SFP za „Tydzień z życia mężczyzny”.
 

Zbigniew Sulatycki

6 września 2024 roku zmarł kapitan żw. Zbigniew Sulatycki, Doktor Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, założyciel i honorowy prezes Polskiego Stowarzyszenia Morsko-Gospodarczego im. Eugeniusza Kwiatkowskiego oraz przewodniczący Konwentu Morskiego.
Zbigniew Sulatycki urodził się 23 sierpnia 1933 roku w Skarżysku-Kamiennej. Po odbyciu obowiązkowej służby wojskowej w Marynarce Wojennej rozpoczął swoją morską przygodę w Polskich Liniach Oceanicznych, gdzie pracował na stanowiskach od marynarza do kapitana, przechodząc całą ścieżkę marynarskiego awansu. Pracował jako instruktor i wychowawca młodzieży na legendarnym polskim żaglowcu „Dar Pomorza”.
Jako kapitan pływał na jednostkach PLO oraz statkach zagranicznych armatorów. W 1973 roku ukończył Wyższą Szkołę Morską w Gdyni. Pracował w Urzędzie Morskim w Gdyni, Porcie Gdynia, w Międzyportowym Pilotażu Bałtyckim oraz jako niezależny ekspert przy Polskiej Izbie Handlu.
W 1990 r. został przewodniczącym zespołu doradców ministra transportu i gospodarki morskiej, a następnie w latach 1991-1993 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Transportu i Gospodarki Morskiej w rządzie Jana Olszewskiego i Hanny Suchockiej. Współtworzył wiele raportów na temat stanu środowiska Zatoki Gdańskiej, rybołówstwa, przemysłu stoczniowego.
W 1995 r. założył Polskie Stowarzyszenie Morsko-Gospodarcze, w którym przez lata pełnił funkcję prezesa, a później prezesa honorowego. W grudniu 2016 roku Pan Kapitan Zbigniew Sulatycki został powołany przez Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Marka Gróbarczyka w skład Konwentu Morskiego, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego.
 

Ryszard Wojnowski

Choć pochodził z Trójmiasta, chęć przygody gnała go po całym świecie. Od egzotycznej Brazylii, gdzie mieszkał 8 lat, po biegun północny, który opłynął pełnomorskim jachtem „Lady Dana 44”. Za dokonania na polu żeglarstwa i popularyzowania tego sportu nagrodzono go Srebrnym Sekstansem. Jest także laureatem Kolosów  w kategorii Żeglarstwo w 2014 i 2015 roku. Ryszard Wojnowski zmarł 19 lutego 2024 roku w szpitalu na Martynice. 
Urodzony w Trójmieście Ryszard Wojnowski znalazł sposób na ucieczkę z PRL-owskiej szarugi. Żeglarstwo otworzyło przed nim nowe horyzonty. W latach 80. żeglarz mieszkał w Brazylii, potem w Dubaju i Bahrajnie. Do Polski wrócił w połowie lat 90., a w 2004 wrócił do żeglarstwa w wielkim stylu.
Jako II oficer uczestniczył w rejsie „Panoramy” na Antarktydę, podczas której opłynął przylądek Horn. W tym samym roku kupił jacht „Dana 44”, na którym odbywał rejsy, m.in. na do Portugalii, Irlandii i na Spitsbergen. W 2013 roku zaczął żeglować na „Lady Danie 44”, który powstał specjalnie z myślą o pokonaniu Przejścia Północno-Wschodniego i innych dalekomorskich rejsach.
W latach 2013-2014 odbył na tym jachcie pionierski rejs wokół bieguna północnego. Najpierw jako pierwsza polska jednostka pokonał Przejście Północno-Wschodnie, a rok później Przejście Północno-Zachodnie. W latach 2017-2018, również na „Lady Danie 44”, Ryszard Wojnowski opłynął świat.
Kapitan Wojnowski za pionierskie pokonanie Przejścia Północno-Wschodniego został nagrodzony Srebrnym Sekstansem. Załoga natomiast została wyróżniona nagrodą Kolosów podczas 16. Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów w Gdyni.
 

Eugeniusz Wrochna

Walczył o wolną Polskę. Był żołnierzem Armii Krajowej i żołnierzem wyklętym. Brał udział w wielu akcjach zbrojnych i za swoje zasługi został wielokrotnie odznaczony. Po zakończeniu II wojny światowej został powołany do wojska i zdecydował się na służbę zawodową. Do Gdyni trafił w 1955 roku. Służył w Marynarce Wojennej. W stan spoczynku przeszedł w 1988 roku. Był wieloletnim prezesem gdyńskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Laureat Medalu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego z 2010 roku. 4 października 2024 r. odszedł komandor Eugeniusz Wrochna, ps. Jaskółka. Miał 98 lat.
Eugeniusz Wrochna pochodził z Grzmucina niedaleko Radomia. Zdecydował się na służbę w Marynarce Wojennej i tak w 1955 roku trafił do Gdyni. Aż do wojskowej emerytury służył w jednostce w Dębogórzu. W stan spoczynku przeszedł w 1988 roku w stopniu komandora. Dopiero po pierwszych częściowo wolnych wyborach w 1989 roku ujawnił swoją konspiracyjną przeszłość w AK.
Był aktywnym społecznikiem i przyjacielem młodzieży. Przez wiele lat sprawował funkcję prezesa gdyńskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Za swoje zasługi i walkę o wolną Polskę dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych.
 

Józef Zając

4 sierpnia 2024 r. zmarł Józef Zając, wieloletni dyrektor VI Liceum Ogólnokształcącego. Dla nauczycieli był mentorem, uczniowie darzyli go wielkim szacunkiem. Stanowisko objął w 1972 roku i przez kolejne 19 lat z życzliwością, charyzmą i pasją wspierał pedagogów, pracowników szkoły i uczniów. To od jego nazwiska szkoła była przez długi czas nazywana „Zającówką”.
Był autorytetem dla nauczycieli i uczniów. Nawet po zakończeniu kariery zawodowej, na zasłużonej emeryturze, nie rezygnował z obserwacji ukochanej szkoły, wciąż angażując się w jej życie. Społeczność szkolna zapamięta go jako osobę obdarzoną niespotykaną życzliwością, charyzmą i niezwykłym oddaniem, które na zawsze odcisnęło swoje pozytywne piętno na jej historii i w  przekazywanych wartościach. Dzięki wizji Józefa Zająca VI Liceum Ogólnokształcące im. Wacława Sierpińskiego stało się jedną z czołowych szkół średnich nie tylko w Gdyni, ale i na Pomorzu. Jej absolwenci osiągnęli uznanie nie tylko w Polsce, ale również na całym świecie. Był dyrektorem przez 19 lat. Zawsze stawiał na rozwój placówki oraz wysoki poziom kształcenia.

 

fot. pixabay