Jak sprawić, by reklamy w przestrzeni publicznej w Gdańsku były niebanalne, kreatywne, estetyczne i przyciągające uwagę? Z początkiem kwietnia mija okres przejściowy na dostosowanie szyldów i informacji reklamowych umieszczonych na terenie Gdańska przed wejściem w życie Uchwały Krajobrazowej. Miasto prowadzi intensywną kampanię informacyjną i dokłada starań, aby wspomóc przedsiębiorców.

Prace projektowe, ustalenia m.in. z Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, ankiety, a finalnie konsultacje samego projektu Uchwały Krajobrazowej trwały do września 2017 roku. Ostatecznie weszła ona w życie 2 kwietnia 2018 roku. 

Uchwała Krajobrazowa Gdańska to dokument, w którym znajdują się przepisy i regulacje dotyczące sytuowania w przestrzeni miasta takich elementów, jak reklamy czy szyldy, ale i elementy małej architektury, np. ławki i ogrodzenia. Uchwała jest odpowiedzią na pogłębiający się w ostatnich latach problem zaśmiecania miasta chaotycznie rozmieszczonymi elementami bez zważania na jakość krajobrazu. Uchwałą objęty został teren całego Gdańska. Miasto podzielono na 8 obszarów historyczno-funkcjonalnych, dla których obowiązują odrębne zasady. Każdy z nich ma własne, dokładne wytyczne dotyczące wielkości, lokalizacji, ilości, czy formy reklamy. Innymi słowy, inne rodzaje reklam można sytuować na obszarze historycznego centrum Gdańska, inne w dzielnicach mieszkaniowych, a jeszcze inne na terenach przemysłowych.

- Prace nad Uchwałą Krajobrazową Gdańska rozpoczęły się niemal natychmiast po wejściu w życie przepisów uchwalonej przez Sejm Ustawy Krajobrazowej. Wprowadzona w życie 2 kwietnia 2018 roku uchwała zawiera jasne, przejrzyste i szczegółowe zasady, jak może wyglądać reklama znajdująca się w przestrzeni publicznej i gdzie można ją umieszczać – mówi Piotr Grzelak, zastępca prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju. - Kończy się dwuletni etap przejściowy, który zakładał, że wszystkie reklamy i szyldy, istniejące przed wejściem w życie ustawy muszą być wymienione zgodnie z nowymi wytycznymi w ciągu dwóch lat. Dziś widzimy już jak zmienia się przestrzeń publiczna w Gdańsku, jak ujednolicane są elewacje, szyldy sklepowe. Chcemy, aby ten proces przebiegał sprawnie – dodaje prezydent Grzelak.

Aby wspomóc restauratorów i przedsiębiorców w działaniach na rzecz ujednolicania przestrzeni miejskich rozpoczyna swoją działalność Gdańska Szkoła Szyldu, w której pomysłami i radami dla przedsiębiorców dzielić się będą artyści plastycy.

Gdańską Szkołę Szyldu tworzy póki co piętnaścioro projektantek i projektantów, których łączy wspólna platforma artystyczna – strona internetowa www.gdanskaszkolaszyldu.pl. Tam gromadzone będą ich najciekawsze, a zarazem zgodne z Uchwałą Krajobrazową Gdańska projekty, związane z reklamą i identyfikacją wizualną kilkunastu gdańskich lokali. Z tej bazy wiedzy i pomysłów będą mogli korzystać przedsiębiorcy, którzy mają w planach stworzyć własne szyldy, reklamujące ich działalność czy lokal. Projekt Gdańskiej Szkoły Szyldu realizowany jest przez Fundację Palma we współpracy z Gdańskim Zarządem Dróg i Zieleni.

Do projektu zostali zaproszeni twórcy związani z gdańską Akademią Sztuk Pięknych. Wśród nich znaleźli się: Ania Gawron i Dariusz Ogrodowczyk (duet Psowron), Anita Wasik, Hanna Kmieć i Katarzyna Cichosz (Studio Kmicic), Adam Kamiński, Piotr Paluch, Tomek Pawluczuk (Nylon Studio), Michał Pecko, Ania Tatar, Ania Witkowska, Zuza Zamorska i Mikołaj Sałek (Studio Workshop 91), Kasia Zwierzyńska (Bang Bang Design) i Stefan Stefaniszyn.

Zaprojektowali oni nowe szyldy dla kilkunastu obiektów w całym Gdańsku: w części Metamorfozy znalazło się 10 szyldów dla 10 różnych lokali, a w części 5x1 stworzono pięć różnych projektów dla tego samego lokalu. W projekcie znalazły się lokale ze Starego i Głównego Miasta, Wrzeszcza, Przymorza, Oliwy, Siedlec, Nowego Portu i Strzyży.

– Celem Gdańskiej Szkoły Szyldu jest stworzenie narzędzia, które ułatwi przedsiębiorcom, właścicielom lokali i restauratorom tworzenie nowych szyldów, zgodnych z Uchwałą Krajobrazową Gdańska. Pierwszym etapem jest zaprezentowanie stworzonych projektów w wirtualnej odsłonie, aby pokazać jak gdańscy twórcy zapatrują się na przestrzeń miasta, ale też jak w ciekawy i estetycznie spójny sposób podejść do projektowania informacji na elewacjach – tłumaczy Dariusz Słodkowski, kierownik Działu Użytkowania Przestrzeni Publicznej w Gdańskim Zarządzie Dróg i Zieleni. - Pod koniec 2019 r. Gdański Zarząd Dróg i Zieleni wydał poradnik „Gdański szyld”, z którego przedsiębiorcy dowiedzą się także jak w estetyczny i zgodny z prawem sposób umieścić szyld i reklamę na lokalu. Poradnik dostępny jest na stronie www.uchwalakrajobrazowagdanska.pl, ale co ważniejsze dystrybuowany bezpośrednio do restauratorów i przedsiębiorców w Gdańsku  - dodaje Słodkowski.

Inauguracja działalności projektu to pierwszy krok do uwrażliwienia właścicielek i właścicieli lokali na tworzenie prawidłowej identyfikacji anonsującej ich działalność. Niebanalne szyldy, które powstały w ramach Gdańskiej Szkoły Szyldu stanowią kompromis pomiędzy artystycznym podejściem projektantów a potrzebą użytkową właścicieli lokali.

- Takie działanie ma na celu pokazanie, jak w zróżnicowany sposób podejść do projektowania szyldów i jak wiele projektów może powstać nawet dla jednego miejsca. Wybierając lokale, kierowaliśmy się różnymi lokalizacjami, branżami, które reprezentują, ale też zakresem tematycznym ich działalności. Chcieliśmy jak najlepiej ukazać zróżnicowanie profesji, a także różnorodne sposoby przygotowania szyldów – wyjaśnia Natalia Koralewska, prezeska Fundacji Palma, która zarządza projektem.

Wychodząc naprzeciw potrzebom przedsiębiorców czy właścicieli lokali, chcących umieścić reklamy swojej działalności uruchomiona została strona internetowa www.uchwalakrajobrazowagdanska.pl oraz profil na Facebooku. Można tam znaleźć szereg informacji pomocnych do przygotowania i umieszczenia reklamy zgodnej z przepisami. Przygotowany został również bezpłatny poradnik „Szyld Gdański”, który jest bardzo pomocny przy projektowaniu reklam dla lokali.