Z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków środowisko osób i instytucji, zaangażowanych w ochronę zabytków, spotyka się co roku na ogólnopolskiej konferencji. Konferencje te odbywały się w minionych latach między innymi w Zamościu, Bydgoszczy czy Zakopanem, a tym razem na miejsce spotkania została wybrana Gdynia. Odbędzie się ono w dniach 24 i 25 kwietnia w Muzeum Emigracji, w budynku dawnego Dworca Morskiego.

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków, ustanowiony w 1983 roku, to wyjątkowa okazja do dyskusji na temat zarządzania dziedzictwem kulturowym, oraz przybliżania lokalnym społecznościom problemów jego ochrony, a także uhonorowania osób szczególnie zaangażowanych w prace na rzecz jego zachowania dla przyszłych pokoleń. Z okazji tego święta, podczas uroczystej gali, wręczane będą również nagrody i wyróżnienia w konkursie Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany”.
 
- Fakt, że na miejsce organizacji tego prestiżowego wydarzenia wybrano nasze miasto, świadczy o rosnącej roli Gdyni nie tylko jako miasta modernistycznego, którego śródmieście zyskało w 2015 roku tytuł Pomnika Historii, ale też o znaczeniu Gdyni jako miejsca debat intelektualnych, związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego. Od wielu lat konsekwentnie promujemy dziedzictwo modernizmu i się nim szczycimy. Wybór dawnego Dworca Morskiego w Gdyni na miejsce odbywania się konferencji z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków jest znakomitym podkreśleniem znaczenia tego nurtu w historii architektury, z czego bardzo się cieszę – mówi Marek Stępa, kierujący wydziałem ochrony dziedzictwa UM Gdyni.

Miejsce, w którym odbywa się konferencja, w 2016 roku zostało uhonorowane tytułem „Zabytek Zadbany”– w uznaniu za kompleksowe, pieczołowicie przeprowadzone prace konserwatorskie, które przyczyniły się do zachowania wartości zabytkowych modernistycznego Dworca Morskiego. W uzasadnieniu werdyktu napisano: Przeprowadzona z pełnym poszanowaniem autentyzmu i integralności obiektu, wyjątkowo udana adaptacja na Muzeum Emigracji, znakomicie podkreśla aspekty historyczne i społeczne związane z pierwotną funkcją budynku i tożsamością miasta.
 
Współorganizatorami konferencji są: Narodowy Instytut Dziedzictwa i Miasto Gdynia. Wydarzenie objęte jest honorowym patronatem prof. Magdaleny Gawin, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalnego Konserwatora Zabytków. Partnerem wydarzenia jest Muzeum Emigracji w Gdyni.
 
Udział w konferencji jest możliwy pod warunkiem otrzymania zaproszenia. Aby je uzyskać, należy wysłać zgłoszenie zawierające imię i nazwisko na adres e-mail: mdoz@gdynia.pl. Zgłoszenia można wysyłać tylko do środy 17 kwietnia do godz. 15:00.
 

Program konferencji:

Muzeum Emigracji w Gdyni, ul. Polska 1
 

24 kwietnia 2019 r.

DEBATY:
 
12:15 - 13:45, sala kinowa
Jak tworzyć strategię zarządzania dziedzictwem kulturowym?
Długofalowa strategia wykorzystania dziedzictwa kulturowego jako zasobu lokalnego rozwoju to klucz do sukcesu w zarządzaniu tymi niepowtarzalnymi dobrami, które są w posiadaniu miasta i gminy. Jakie cechy powinna mieć dobra strategia zarządzania dziedzictwem, od czego zacząć jej tworzenie i jak sprawić, by była skuteczna? Na te pytania spróbują wspólnie odpowiedzieć eksperci i praktycy.
 
Moderator: Bartosz Skaldawski, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Eksperci:

Łukasz Galusek, Zastępca Dyrektora ds. Programowych Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie

dr hab. inż. arch. Robert Hirsch, Miejski Konserwator Zabytków w Gdyni

dr hab. Monika Murzyn-Kupisz, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

dr hab. Rafał Wiśniewski, Dyrektor Narodowego Centrum Kultury w Warszawie

12:15 - 13:45, sala multimedialna
Harmonizacja procedur i standaryzacja działań z zakresu ochrony zabytków
100-lecie służb konserwatorskich skłania do refleksji nad potrzebą aktualizacji lub opracowania zasad i wytycznych do działań przy zabytkach. Czemu powinna służyć standaryzacja i w jakim zakresie powinna być prowadzona, żeby nie dopuścić do utraty różnorodności zasobu? Czego powinny dotyczyć wytyczne i kto powinien być ich adresatem? Wspólną odpowiedź na te pytania będą starali się wypracować uczestnicy debaty.
 
Moderator: Mariusz Czuba, Zastępca Dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Eksperci:

Mirosław Jonakowski, Dyrektor Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku

prof. Andrzej Koss, Dyrektor Międzyuczelnianego Instytutu Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki w Warszawie

Marek Rubnikowicz, Dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu

prof. dr hab. inż. arch. Maria Jolanta Sołtysik, Wydział Architektury, Politechnika Gdańska

 
14:00 - 15:30, sala kinowa
Jak zachęcić samorządy i organizacje pozarządowe do zaangażowania na rzecz lokalnego dziedzictwa kulturowego?
Podmiotami najbardziej odpowiednimi do zarządzania lokalnym dziedzictwem kulturowym i uwalniania jego potencjału rozwojowego są samorządy oraz organizacje pozarządowe. W praktyce jednak jest to obszar działalności wciąż słabo rozpoznany. Wspólna debata będzie okazją do wymiany doświadczeń oraz wypracowania rozwiązań problemów, z którymi spotykają się obecni i potencjalni zarządcy lokalnego dziedzictwa.
 
Moderator: Bartosz Skaldawski, Dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Eksperci:

dr Monika Herkt, Zastępca Dyrektora Bramy Poznania

dr Paulina Legutko-Kobus, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Barbara Kazior, Prezes Fundacji Miejsc i Ludzi Aktywnych w Krakowie

dr inż. arch. Marek Stępa, Naczelnik Wydziału Ochrony Dziedzictwa UM Gdyni

 
14:00 - 15:30, sala multimedialna
Spotkanie nominowanych w konkursie „Zabytek Zadbany” z Kapitułą konkursu oraz omówienie warunków i efektów prac konserwatorskich przy obiektach ocenianych w tegorocznej edycji konkursu.
 
Prowadząca: dr Iwona Liżewska, Narodowy Instytut Dziedzictwa
 

25 kwietnia 2019 r.

WARSZTATY:
 
9:00 msza św za polskich konserwatorów Kościół NSPJ w Gdyni, ul Armii Krajowej 46
 
10:15 - 12:00, sala kinowa
Dziedzictwo – pomysł na sukces
Uczestnicy zaprojektują ofertę turystyczną „Weekend w...”, wykorzystującą różne zasoby, tworzoną przy współpracy podmiotów lokalnych. Punktem wyjścia będzie zidentyfikowanie tych zasobów i wkładu konserwatora w etap planowania strategii lokalnej. Celem takiej współpracy jest m.in. stworzenie oferty turystycznej opartej na poszanowaniu autentyzmu dziedzictwa i dążącej do jego zachowania dla przyszłych pokoleń. Rozwój społeczności zasadza się na synergicznym podejściu do różnych dziedzin życia gminy/miasta/regionu i uruchamianiu potencjału drzemiącego w zasobach dziedzictwa. Uczestnicy nauczą się, jak identyfikować i uruchamiać ten potencjał oraz jak projektować oferty turystyki kulturowej. 
 
Prowadząca: Aleksandra Chabiera, Narodowy Instytut Dziedzictwa
 
10:15 - 12:00, sala multimedialna
Rozwój lokalny poprzez zabytki i dziedzictwo niematerialne (potencjał ekonomiczny, społeczny i kulturalny)
Oprócz zabytków, dzieł sztuki oraz kolekcji wartościowych eksponatów, bardzo cenną częścią szeroko rozumianego dziedzictwa są: tradycja, żywe, niematerialne zjawiska, obrzędy czy praktyki społeczno--kulturowe odziedziczone po przodkach i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Zarówno dziedzictwo materialne, jak i niematerialne jest niezmiernie istotne w procesie kształtowania tożsamości tak jednostki, jak i grupy społecznej. W trakcie warsztatów uczestnicy otrzymają wiedzę na temat istoty dziedzictwa w kontekście rozwoju lokalnego, jego roli w integracji społeczności lokalnej oraz potencjału, jaki ze sobą niesie. Powiemy również o zagrożeniach, jakie może powodować zbyt silna ingerencja w to dziedzictwo, jak również o tym, jak możemy im przeciwdziałać lub ich unikać.
 
Prowadzące: Katarzyna Sadowska-Mazur oraz Agata Mucha, Narodowy Instytut Dziedzictwa