Maping wyświetlany na dachu, nowe ścieżki plenerowe z atrakcjami, czy hologramy pozwalające poznać historię i architekturę leśnego amfiteatru – to tylko niektóre elementy nowoczesnego Muzeum Miejsca, które powstanie w Operze Leśnej. Podpisano umowę na wykonanie projektu wielofunkcyjnego budynku wystawienniczego

Podpisanie umowy na wykonanie projektu to efekt rozstrzygniętego pod koniec 2022 roku konkursu na przygotowanie koncepcji wystawy „Muzeum Miejsca – Opera Leśna” oraz pomyślnie przeprowadzonych negocjacji z laureatem. Umowę, na scenie Opery Leśnej, sygnowali reprezentująca Gminę Miasta Sopotu wiceprezydentka Magdalena Czarzyńska-Jachim i Damian Mroczkowski, kierownik działu projektowego, przedstawiciel firmy MAE – Multimedia Art & Education Sp. z o.o., która wygrała konkurs.

– Chcemy wykorzystać potencjał tego miejsca nie tylko latem, ale przez cały rok, by pokazać zwiedzającym Operę Leśną – a jest ich w ciągu roku ponad 100 tys. – bogate i ciekawe dziedzictwo muzyczne Sopotu i Polski. Wystawa zrobi to w sposób nowoczesny i dostępny dla różnych grup zwiedzających osób. Budynek, w którym znajdzie się ekspozycja, wpisze się w otaczającą zieleń i leśny charakter tego miejsca – mówiła Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydentka Sopotu. 

Zwycięska propozycja

W trakcie spotkania, przedstawicielki firmy MAE – Multimedia Art & Education przedstawiły prezentację zwycięskiej koncepcji wystawy „Muzeum Miejsca – Opera Leśna” i wiele szczegółów dotyczących przygotowywanej ekspozycji.

– W głównej przestrzeni widzowie zapoznają się z historią obiektu od powstania do czasów współczesnych. Będą też wystawy czasowe i lekcje muzealne. Na zewnątrz powstanie plenerowa ścieżka zwiedzania z punktami rozmieszczonymi na terenie Opery. Najbardziej spektakularny będzie maping wyświetlany na zadaszeniu sceny, a historia i zmieniająca się architektura obiektu zostaną zilustrowane na dużym hologramie. Pojawi się też budka telefoniczna nawiązująca do historycznych, stojących kiedyś na terenie Opery, do których po ogłoszeniu wyników konkursów festiwalowych ścigali się dziennikarze, chcący jak najszybciej przekazać wiadomość swoim redakcjom. Po wybraniu numeru będzie można odsłuchać historycznych relacji i przekonać się jak były tworzone. Ścieżka zwiedzania obiektu będzie podzielona na trzy strefy. Podstawowa, nasycona multimediami, z treściami wizualnymi, graficznymi, artefaktami – dla szerokiego grona odbiorców. Dla bardziej zaangażowanych zwiedzających będą stanowiska z wiedzą pogłębioną, także z informacjami ukrytymi, wymagające większego wysiłku, by do tych treści dotrzeć. Trzecią formą będzie zwiedzanie z audio przewodnikiem – opowiadały Agata Pasternak, dyrektor kreatywna i Aleksandra Kobzdej, architekt, projektantki z firmy MAE. 

– Nowa wystawa pokaże całą przebogatą historię tego wyjątkowego miejsca. Mamy już sporo zbiorów, które znajdują się m.in. w Muzeum Sopotu, które jest merytorycznym partnerem przedsięwzięcia. Będziemy sukcesywnie uzupełniać tę kolekcję, poprosimy o to nie tylko mieszkańców Sopotu, ale także występujących tu niegdyś artystów – mówiła Beata Majka, dyrektor Bałtyckiej Agencji Artystycznej BART. 

Podpisana wczoraj umowa jest kolejnym krokiem na drodze do powstania Muzeum Miejsca w Operze Leśnej. W 2020 r. studenci Politechniki Gdańskiej wzięli udział w ogłoszonym przez Miasto konkursie architektonicznym na zagospodarowanie przestrzeni wokół sceny Opery Leśnej z dużą salą koncertową i miejscem wystawienniczym.

– Poziom tego konkursu był bardzo wysoki, studenci zaproponowali wówczas bardzo ciekawe rozwiązania i świeże spojrzenie na to, co można zrobić z przestrzenią wokół Opery Leśnej. Otworzyli nam oczy – komentowała Magdalena Czarzyńska-Jachim, wiceprezydentka Sopotu. 

Koncepcje architektoniczne w pracach studentów Politechniki Gdańskiej uwzględniały przede wszystkim funkcje sprzedażowe (kasy biletowe, sklep z pamiątkami, pomieszczenia gospodarcze), gastronomiczne (kuchnie, zaplecze, toalety dla gości), wydarzeniowe (foyer, szatnia, sala koncertowa, sale prób, garderoby dla artystów), wystawiennicze, hotelowe (miejsca dla artystów i muzyków), administracyjno-biurowe i gospodarcze. Prace grup studenckich poprzedziły analizy istniejącej architektury i urbanistyki amfiteatru, jego historii i dziejów związanych z nim wydarzeń artystycznych, kontekstu przyrodniczego Opery. Konkurs rozstrzygnięto w lipcu 2020 r.

Kolejnym etapem w planowanym przez Miasto procesie rewitalizacji, a także przebudowy infrastruktury i terenu wokół Opery Leśnej było przygotowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej nowego budynku. Głównym założeniem było przede wszystkim powiązanie go z otaczającą zielenią. Na powierzchni użytkowej liczącej ponad 2,5 tys. m kw. zaplanowano m.in. nowoczesną salę wystawienniczą, umożliwiającą wykorzystywanie multimediów do działań artystycznych, salę wielofunkcyjną, taras widokowy, bar i pomieszczenia biurowe. Koncepcję opracował zespół projektowy z Warsztatu Architektury Pracowni Autorskiej WAPA pod przewodnictwem dr. inż. arch. Krzysztofa Kozłowskiego.

Historia leśnego amfiteatru w Sopocie

Historia Opery Leśnej datuje się od 1909 roku. Pomysłodawcą budowy otwartej sceny w sopockim lesie był Paul Walther-Schäffer, kapelmistrz Teatru Miejskiego w Gdańsku. Wykonanie powierzono Paulowi Püchmüllerowi, architektowi miejskiemu w Sopocie. Wybudowanie Opery Leśnej było, obok innych inwestycji takich jak połączenie kolejowe, budowa Łazienek, Zakładu Balneologicznego czy kortów tenisowych, kolejnym etapem przeobrażenia miasta w światowy kurort.

Na scenie Opery od początku królowały opery Richarda Wagnera, a także lżejszy repertuar, jak np. operetki Straussa czy Smetany. Wybuch I wojny zahamował rozwój obiektu. W latach 20. na scenie królowały niepodzielnie dzieła Wagnera. Podobnie było w latach 30. kiedy Festiwale Wagnerowskie biły na widowni Opery rekordy frekwencji, zyskując sławę nie tylko dzięki rozmachowi inscenizacyjnemu, ale przede wszystkim dzięki niezwykle wysokiemu poziomowi artystycznemu. Miało to niestety także wydźwięk polityczny, a aspekt propagandowy zyskał jeszcze bardziej na znaczeniu po przejęciu władzy przez nazistów, w latach 30.

Po II wojnie światowej amfiteatr był wykorzystywany okazjonalnie. Organizowano różnego rodzaju imprezy artystyczne oraz propagandowe, w tym obchody świąt państwowych, występy zespołów folklorystycznych, akademie oraz koncerty symfoniczne. Nowy rozdział w historii Opery Leśnej rozpoczął się w 1961 roku wraz z pojawieniem się idei międzynarodowych festiwali piosenki. Pomysłodawcą był Władysław Szpilman, kompozytor i pianista, dyrektor Redakcji Muzyki Rozrywkowej Polskiego Radia. W roku 1964 festiwal na dobre zagościł w wyremontowanej i zadaszonej Operze Leśnej.

Obecnie w przestrzeni Opery Leśnej odbywają się festiwale muzyczne, koncerty polskich i zagranicznych gwiazd, widowiska teatralne, konferencje, spotkania z twórcami, warsztaty dla dzieci i młodzieży oraz imprezy okolicznościowe. Opera Leśna jest udostępniana zwiedzającym przez cały rok.

fot.Warsztat Architektury Pracowni Autorskiej WAPA/UMSopot