Nieznane oblicza ziemniaka- Ten, o którym wszystko wiadomo
Jakieś skojarzenie ze słowem ziemniak? No wiadomo. Wiadomo to, owo i tamto. W zasadzie to chyba wszystko. Tylko czy aby na pewno…
Jak się okazuje tak dobrze znany nam ziemniak kulinarnie dzielimy na:
- Typ kulinarny A — sałatkowy
- Typ kulinarny B — ogólnoużytkowy
- Typ kulinarny C — lekko mączysty
Najczęstsze typy pośrednie to AB i CB. O tym jakie jest kulinarne przeznaczenie każdego z typów i jakie odmiany mieszczą się w danym typie informuje link poniżej.
Ginąc w pomroce dziejów
Wszystko zaczęło się rzeczywiście dawno temu w Peru. Po podboju Inków ziemniaki rozpowszechniali Hiszpanie. Tyle że jak na produkt, który ponoć w roku 2012 statystyczny mieszkaniec Ziemi spożył w ilości 33 kilogramów rocznie ziemniak rozpowszechniał się doprawdy powoli.
I z oporami. W Europie dopiero w drugiej połowie XVIII wieku przestaje być uważany w zależności od kraju. Zza roślinę: ogrodową, ozdobną, z której wywar stosuje się jako środek na niestrawność ( same ziemniaki wówczas wyrzucano), wywołującą gorączkę, oraz niegodną spożywania, gdyż rośnie w ziemi a nie na niej.
Zręcznym pomysłem na rozpowszechnienie hodowli na bardziej masową skalę było zdejmowanie na noc straży z królewskich zagonów w czasach Ludwika XVI we Francji.
A w Polsce
To król Jan III Sobieski przywiózł do Polski ziemniaki podarowane przez cesarza Leopolda I. W wilanowskim ogrodzie hodował je Paweł Wienczarek.
Później podczas panowania obu Augustów ogrodnikiem będzie jego zięć Jan Łuba.
Wówczas tak hodowla jak i spożycie wśród dworu i magnaterii rozpowszechnia się już z powodzeniem, ale choć August III ponoć codziennie domaga się miski smażonych ziemniaków to z popularnością wśród warstw niższych nie jest już tak dobrze.
Nieoceniony kronikarz czasów saskich ks. Jędrzej Kitowicz twierdzi, iż Polacy brzydzili się kartoflami, a zwłaszcza…krochmalem czyli mąką.
Pomimo krytycznych opinii pomysły na kulinarne wykorzystanie ziemniaków mnożą się i przyjmują. Pod koniec wieku XVIII jadane są ziemniaki pieczone, smażone, lub gotowane podawane m.in. z masłem, śledziem, polewką rybną, czy rosołem. Proponuje się też przygotowywanie z nich „makaronu i „kawy”. Lub nawet „pikli”.
Jak również ziemniaków suszenie i dodawanie do wypiekanego chleba.
To ostatnie się przyjęło. Przyjęło się także ,choć w jakże zmodyfikowanej formie „suszenie obranych i pokrojonych ziemniaków, aż staną się twarde i przezroczyste”. Suszyli je w swych domowych, chlebowych piecach jako strawę podróżną Amerykanie.
Z biegiem lat polskie i światowe umiłowanie ziemniaków wzrasta. W Polsce poemat „Kartofla” poświęci im Mickiewicz, Julian Tuwim wiersz, Prus Bolesław wspomni w „Lalce”. Ba-ziemniak/kartofel doczeka się u nas swego pomnika w Biesiekierzu.
Wysokość bulwy bez stelażu ok. 4 metrów. W Polsce hodujemy 120 odmian .Na świecie najwięcej ziemniaków zbierają Chińczycy. Dowód na różnorodność ziemniaczanych potraw przedstawiają przepisy w linkach poniżej. Warto też wypróbować przepis na Zupę ziemniaczaną z Badenii.
Składniki: cebula szalotka, ziemniaki najlepiej typu A lub AB 3-5 zależnie od wielkości, marchew 2-3,1,5-litra bulionu warzywnego, lub z kurczaka. Szczypta szafranu.3 kromki żytniego ciemnego chleba.5 dkg pasztetowej.
Wykonanie: pokrojoną w drobną kostkę szalotkę podduszamy na maśle, Do lekko podduszonej dodajemy bardzo drobno pokrojone ziemniaki i marchew. Zalewamy bulionem, dodajemy szafran i gotujemy. Podprawioną „ na ostro” solą pieprzem i majerankiem pasztetową mieszamy. Rumienimy z obu stron kromki na sklarowanym maśle. Odsączamy na ręczniku i smarujemy pasztetową. Zupę przed podaniem dekorujemy pietruszką i małymi grzankami. Przepis pochodzi z programu „Makłowicz w podróży –Żyzna Badenia.
http://polskiziemniak.pl/typy-kulinarne/
http://hiszpania-portal.pl/papas-arrugadas-przepis-pomarszczone-ziemniaki-po-kanaryjsku/
http://gotuje-i-zjadam.blogspot.com/2013/03/recette-papet-vaudois-prosty-przepis.html
źródło fotografii: shutterstock