Bohaterką tegorocznego cyklu „Skarby Kina Przedwojennego” na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych jest wielka gwiazda kina niemego, Pola Negri. W Gdyni będzie można zobaczyć dwa filmy z jej udziałem, pochodzące ze zbiorów Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego i zrekonstruowane cyfrowo w rozdzielczości 4K: „Bestię” (1917) oraz „Manię. Historię pracownicy fabryki papierosów” (1918).

Prezentowane filmy pochodzą z pierwszego okresu kariery Poli Negri (właściwie Apolonii Chałupiec, 1897–1987), niespełnionej ze względów zdrowotnych baletnicy i dobrze zapowiadającej się aktorki dramatycznej, którą dla kina odkrył właściciel wytwórni Sfinks, Aleksander Hertz. „Bestia” w jego reżyserii to tragiczna historia miłosnego trójkąta. Pola, dziewczyna z prowincji, ucieka z domu i trafia do wielkiego miasta, gdzie zostaje znaną tancerką. To najstarszy, i jedyny z polskiego okresu kariery Poli Negri, zachowany film z jej udziałem. W 2017 roku, w stulecie premiery, „Bestia” została odrestaurowana cyfrowo przez Filmotekę Narodową.

„Mania. Historia pracownicy fabryki papierosów” w reżyserii Eugena (Jenö) Illésa to jeden z filmów otwierających niemiecki rozdział kariery Poli Negri. Ekspresyjna kreacja artystki, z obowiązkowym motywem tańca, to główny atut tej melodramatycznej opowieści o miłości i poświęceniu. Aż do 2006 roku film uchodził za bezpowrotnie utracony – wtedy Filmoteka Narodowa kupiła kopię nitro od czeskiego kolekcjonera. Film poddano kompleksowej restauracji cyfrowej w 2011 roku.

- Cudem odnalezione, najczęściej niekompletne i bardzo zniszczone filmy wymagają wielomiesięcznych prac filmoznawczych, konserwatorskich i restauratorskich. Nasi specjaliści zabezpieczają i restaurują między innymi również najstarsze filmy, zachowane na oryginalnych i najcenniejszych, bo pochodzących z okresu powstania filmu, taśmach typu nitro. Dzięki cyfrowym technologiom 4K stare kino zyskuje nowe życie na dużym ekranie – mówi Anna Sienkiewicz-Rogowska, zastępca dyrektora Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego.

Przypomnijmy, że podczas 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni zaprezentowany zostanie jeszcze jeden film ze zbiorów Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego: przedwojenna superprodukcja „Szaleńcy. My pierwsza brygada” z 1928 roku w reżyserii Leonarda Buczkowskiego. Będzie to repremierowy pokaz specjalny z muzyką na żywo w ramach sekcji „100 Lat Niepodległości”. Na fortepianie zagra Stephen Horne – wybitny brytyjski kompozytor muzyki do filmów niemych, a na instrumentach perkusyjnych towarzyszyć mu będzie Martin Pyne.

Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny to instytucja kultury, której zadaniem jest ochrona i udostępnianie zbiorów filmowych i audiowizualnych. Pełni rolę centrum kompetencji w obszarze konserwacji, digitalizacji i restauracji cyfrowej filmów. Prowadzi archiwum filmowe i audiowizualne oraz realizuje działania edukacyjne i kulturotwórcze. Jest koproducentem filmów oraz produkcji telewizyjnych.


43. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych odbędzie się w dniach 17-22 września 2018 roku.