Za przywództwo i obronę praw człowieka oraz demokracji w obliczu wojny - Witalij Kliczko, burmistrz Kijowa, został laureatem IV edycji Nagrody im. prezydenta Pawła Adamowicza. Specjalne wyróżnienie jury trafiło do Bassama Aramina i Ramiego Elhanana – przedstawicieli Parents Circle – Families Forum (PCFF), organizacji rodziców z Palestyny i Izraela, którzy stracili dzieci w konflikcie izraelsko-palestyńskim. Nagrodzonych ogłoszono w sobotę, 13 stycznia w Instytucie Kultury Miejskiej.

Ustanowienie Nagrody im. Pawła Adamowicza jest wyrazem hołdu i uznania dla wszystkich, którzy z odwagą i uczciwością występują przeciwko nietolerancji, radykalizacji postaw, mowie nienawiści, uciskowi i ksenofobii i którzy działają na rzecz promowania równości szans, integracji społecznej i praw podstawowych.

- Międzynarodowa nagroda imienia prezydenta Pawła Adamowicza to dziedzictwo niematerialne. Pan prezydent wielką wagę przykładał do tego, żeby wyszukiwać ludzi, zdolnych, utalentowanych, ale też odważnych, stojących po stronie wartości i idących często w poprzek, wbrew trendom. Pielęgnował wartości, na których m.in. ufundowana jest Unia Europejska: wolność, demokrację, praworządność, prawa człowieka, ale i jego godność. Coś, co jest także bliskie naszemu gdańskiemu, solidarnościowemu DNA - mówiła Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska. - Kandydaci do nagrody zgłaszani są przez różne podmioty i organizacje. Wybieramy laureatów spośród wspaniałych ludzi, o których być może nie zawsze wcześniej słyszeliśmy. Stoją oni aktywnie po stronie dobra, często wiele ryzykując. I takie postawy z roku na rok są coraz bardziej godne zauważenie. Dzięki tej nagrodzie trwa żywa pamięć o Pawle Adamowiczu, a wartości, w które on wierzył, są doceniane, nadal brane na sztandary i bronione przez różnych ludzi w różnych miejscach naszego globu. 

Wyróżnienie zostało przyznane wspólnie przez miasto Gdańsk, na którego czele przez 20 lat stał Paweł Adamowicz, Międzynarodową Sieć Miast Schronienia ICORN oraz Europejski Komitet Regionów, którego nieżyjący prezydent był członkiem.

- Ludzkość od zarania jest wielki wahadło, oscylujące między dobrem i złem, cywilizacje i społeczeństwa od zawsze poruszają się między momentami dobrobytu i biedy, postępu i recenzji, pokoju i wojny. Dziś trzeba być ślepym i głuchym, żeby nie zauważyć, że nasze ludzkie wahadło wychyla się coraz bardziej w stronę zła - mówiła europosłanka Magdalena Adamowicz, żona zmarłego prezydenta. - Gorejące wojny ludobójstwa, katastrofa klimatyczna i milion jej ofiar, głód i odradzająca się hydra nacjonalizmu, rasizmu i wszelkich ekstremizmów. A my jako ludzkość, podobnie jak wielokrotnie w historii, patrzymy na ten wychył wciąż z niedowierzaniem. Z jakąś naiwną wiarą, że to tylko senny koszmar, gdy świat przechyla się w stronę zła, odwaga w szerzeniu dobra jest najcenniejszym skarbem. Jest świętym graalem naszego przetrwania. Jest skarbem, najrzadszym, bo zło zawsze najpierw zabija odwagę, bo w świecie bez odwagi zło rozkwita. Dlatego każdy i każda, kto dziś ma odwagę przeciwstawić się złu i czynić dobro. Jest jak strażak idący w największy pożar, by ratować ludzkie życie. A kto ratuje jedno ludzkie życie, ratuje cały świat. Mój mąż bardzo lubił tą sentencję i kierował się nią w życiu. Nagroda imienia Pawła Adamowicza to wyróżnienie właśnie dla tych odważnych, ratujących świat. Oni zawsze zasługują, na naszą wdzięczność, ale dziś my wszyscy musimy się od nich nauczyć, jak pokonać panoszące się zło? Róbmy tak jak oni. Kochajmy wszystkich ludzi, tak jak oni. Pomagajmy słabszym i współdziałajmy, tak jak oni. Po prostu bądźmy dobrymi ludźmi, tak jak oni. 

Jury podjęło decyzję, że laureatem IV edycji nagrody prezydenta Pawła Adamowicza zostaje: Witalij Kliczko – burmistrz Kijowa, wyróżniony za przywództwo i obronę praw człowieka oraz demokracji w obliczu wojny. Specjalne wyróżnienie jury trafiło do Bassama Aramina i Ramiego Elhanana – przedstawicieli Parents Circle – Families Forum (PCFF), organizacji rodziców z Palestyny i Izraela, którzy stracili dzieci w konflikcie izraelsko-palestyńskim.

- W dzisiejszym świecie, pełnym konfliktów i zamętu, wartości takie jak wolność, solidarność i równość, prezentowane przez Pawła Adamowicza są ważniejsze niż kiedykolwiek. Stanowią fundament naszych demokratycznych społeczeństw. Każdego dnia, wszędzie, lokalni i regionalni liderzy, a także działacze społeczni, bronią tych wartości, działając z ogromnym poczuciem odpowiedzialności i troski o swoje społeczności – mówił Vasco Alves Cordeiro, przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów. - Od prawie trzech lat Rosja prowadzi wojnę przeciwko Ukrainie. Od prawie trzech lat burmistrzowie w całej Ukrainie są kluczową częścią narodowego wysiłku na rzecz ochrony i wsparcia swoich mieszkańców. Niestety, niektórzy z nich stracili życie lub zostali schwytani przez rosyjskich najeźdźców. Ci liderzy ucieleśniają odwagę i doskonałość. Ucieleśniają wolność. Każda ich historia warta jest tysiąca słów. Dziś chciałbym serdecznie pogratulować Burmistrzowi Kijowa, Witalijowi Kliczce, wyboru na laureata czwartej edycji Nagrody im. Prezydenta Pawła Adamowicza. Niestety, bębny wojny biją coraz głośniej na całym świecie. Od ataków terrorystycznych Hamasu 7 października 2023 roku i śmiercionośnej oraz destrukcyjnej odpowiedzi Izraela przemoc jeszcze bardziej nasiliła się na Bliskim Wschodzie. Jednak w tej mgle wojny, ponad podziałami narodowościowymi, wyznaniowymi i politycznymi, są ludzie, którzy stoją na straży pokoju, równości i pojednania w swoich społecznościach i między nimi. Dlatego chciałbym pogratulować Bassamowi Araminowi, Palestyńczykowi, oraz Ramiemu Elhananowi, Izraelczykowi, przyznania im specjalnego wyróżnienia Jury Nagrody im. Prezydenta Pawła Adamowicza. Oddając hołd Burmistrzowi Kliczce, Bassamowi Araminowi i Ramiemu Elhananowi, przypominamy sobie, jak bardzo konflikty rozdzierają nasze społeczeństwa i jakiej odwagi wymaga obrona wolności, solidarności, równości, pokoju i pojednania.

Witalij Kliczko nie mógł połączyć się internetowo z Gdańskiem, ale przekazał list, który został odczytany podczas uroczystości.

- To dla mnie wielki zaszczyt, że otrzymałem nagrodę prezydenta Pawła Adamowicza. Nie jest ona jedynie wyrazem uznania mojej pracy. Jest ona także przypomnieniem tego, że my wszyscy, jako przywódcy naszych  społeczności, ponosimy ogromną odpowiedzialność za przyszłość. Nasza wspólna walka o wolność, demokrację i prawa człowieka ma znaczenie globalne. Paweł Adamowicz dał nam ważną lekcję: przywództwo to nie tylko zarządzanie; to przede wszystkim służenie ludziom – zwłaszcza tym, którzy tego najbardziej potrzebują. Jego praca na stanowisku prezydenta Gdańska jest żywym przykładem tego, jak solidarność i człowieczeństwo mogą zmienić świat. Wiem, że zwycięstwo wymaga ciężkiej pracy, wiary i determinacji. Wiem też, że Ukraina zwycięży. Zwyciężymy, bo jesteśmy silni i niezłomni. To, co ważne, to obecność naszych przyjaciół, naszych partnerów, którzy udowodnili swoje zaangażowanie na rzecz naszych wspólnych wartości. Chciałbym podziękować miastu Gdańsk, jego mieszkańcom i wszystkim europejskim przyjaciołom za ich wsparcie. Dziękuję za to wielkie wyróżnienie i za Wasze wsparcie. Razem jesteśmy silniejsi. Razem zwyciężymy – czytamy w liście.

Za działania na rzecz pokoju, wolności, sprawiedliwości

Nominacje do czwartej edycji Nagrody im. Prezydenta Pawła Adamowicza zostały zamknięte 15 listopada. Zróżnicowanie i wysoka jakość nominacji sprawiły, że komisja oceniająca miała trudne zadanie w wyborze listy finalistów. Ostatecznie spośród 19 zgłoszeń wybrano 6 nominowanych. Kandydaci reprezentowali działania na rzecz pokoju, wolności, sprawiedliwości i integracji. Ich walka z nienawiścią, dyskryminacją, tyranią i wojną stanowi silny motyw przewodni tegorocznych nominacji.

• Bassam Aramin i Rami Elhanan – przedstawiciele Parents Circle – Families Forum (PCFF), organizacji rodziców z Palestyny i Izraela, którzy stracili dzieci w konflikcie izraelsko-palestyńskim.
• Alain Chouraqui – prezes Fundacji Pamięci i Edukacji Camp des Milles (Francja), który przekształcił dawny obóz internowania w centrum edukacji i pamięci o Holokauście.
• Alexei Gorinov – rosyjski samorządowiec i działacz na rzecz praw człowieka, obecnie aresztowany za sprzeciw wobec reżimu rosyjskiego.
• Kamira – Narodowa Federacja Stowarzyszeń Kobiet Romskich (Hiszpania), promująca włączenie społeczne i walkę z dyskryminacją kobiet romskich.
• Witalij Kliczko – burmistrz Kijowa, wyróżniony za przywództwo i obronę praw człowieka oraz demokracji w obliczu wojny.
• Andrij Sadowyj – burmistrz Lwowa, doceniony za działania wspierające ofiary wojny oraz ochronę praw człowieka w czasie rosyjskiej agresji na Ukrainę.

W skład Jury weszli wybrani przedstawiciele Europejskiego Komitetu Regionów, Parlamentu Europejskiego, Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy, miasta Gdańska, ubiegłorocznego laureata, a także przewodnicząca ICORN. Swój głos oddały także eurodeputowana Magdalena Adamowicz i prezydent Aleksandra Dulkiewicz.

Oficjalna ceremonia wręczenia nagrody odbędzie się natomiast podczas inauguracyjnej sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów 20 lutego w Brukseli.

Autorem statuetki, która trafi do laureata jest rzeźbiarz Krzysztof Bednarski. Statuetka przedstawia ptaka w locie, jako znak wolności i niezależności. Ptak szybuje ze świata pogrążonego w ciemnościach ku jasności.

Witalij Kliczko – burmistrz Kijowa, nagrodzony za przywództwo i obronę praw człowieka oraz demokracji w obliczu wojny.

Witalij Kliczko, burmistrz Kijowa, został nagrodzony za swoje niezwykłe przywództwo w promowaniu zaangażowania obywatelskiego oraz obronę praw człowieka i demokracji w obliczu ekstremalnych wyzwań wojny. Jego oddanie wolności, praworządności i integracji europejskiej uczyniło go symbolem odwagi i nadziei na demokratyczną przyszłość Kijowa. Pod jego kierownictwem Kijów skutecznie zarządzał zasobami finansowymi i infrastrukturą, utrzymując usługi publiczne, wspierając odbudowę i koordynując pomoc humanitarną.

Witalij Kliczko wyróżnia się jako wybitny lider lokalny, którego działania znacząco wpłynęły na rozwój Kijowa, nawet w obliczu wyzwań związanych z wojną. Jego przywództwo opiera się na innowacyjnym podejściu do zaangażowania obywatelskiego oraz niezłomnym oddaniu zasadom wolności, rządów prawa i integracji europejskiej, co czyni go symbolem odwagi i determinacji na arenie międzynarodowej.

Jednym z kluczowych osiągnięć Kliczki jest wdrożenie aplikacji "Kyiv Digital", która pozwala mieszkańcom zgłaszać problemy i aktywnie uczestniczyć w decyzjach dotyczących miasta poprzez głosowanie nad lokalnymi inicjatywami. Nawet w czasie wojny narzędzie to stało się skutecznym łącznikiem między obywatelami a samorządem. Kliczko skutecznie zapewnił również dostęp do podstawowych usług, takich jak woda, elektryczność czy pomoc humanitarna, w tym dla osób przesiedlonych, wykazując się niezwykłą sprawnością organizacyjną i zaangażowaniem.

Pod jego kierownictwem powstała sieć Vcentri Hub, która stała się przestrzenią współpracy między rządem, organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i lokalną społecznością. Promowanie dialogu między mieszkańcami a władzą, m.in. poprzez konsultacje publiczne, fora, ankiety i wsparcie w tworzeniu rad publicznych, to kolejny przykład jego dążenia do budowania transparentnej i otwartej administracji.

Kliczko wykazał się również wyjątkową efektywnością w gospodarowaniu zasobami finansowymi i ludzkimi, co pozwoliło na utrzymanie kluczowych usług miejskich, koordynację pomocy humanitarnej oraz odbudowę infrastruktury w Kijowie. Dzięki inicjatywie budżetu obywatelskiego udało się zaangażować ponad 131 tysięcy mieszkańców, co znacząco wzmocniło poczucie odpowiedzialności obywatelskiej i solidarności wśród mieszkańców miasta.

Wszystkie te działania Kliczki mają potencjał do zrównoważonego rozwoju i replikacji w innych miastach, oferując uniwersalny model radzenia sobie z wyzwaniami w trudnych warunkach. Jego wysiłki nie tylko przyniosły realne korzyści mieszkańcom Kijowa, ale również stały się inspiracją dla liderów lokalnych na całym świecie, pokazując, jak łączyć innowacyjność, efektywność i zaangażowanie w służbie społeczeństwu.

Specjalne wyróżnienie jury

Specjalne wyróżnienie Jury otrzymali Bassam Aramin i Rami Elhanan – przedstawiciele Parents Circle – Families Forum (PCFF), organizacji rodziców z Palestyny i Izraela, którzy stracili dzieci w konflikcie izraelsko-palestyńskim.

10-letnia córka Bassama, Abir, poniosła śmierć w trakcie przerwy przed szkołą z ręki izraelskiego strażnika granicznego, 14-letniej córce Ramiego, Smadar, życie odebrali w centrum Jerozolimy palestyńscy zamachowcy-samobójcy. Ich ojcowie zjednoczeni w obliczu straty, od lat niosą świadectwo pokoju. Parents Circle – Families Forum, skupiające około 700 rodzin, realizuje inicjatywy takie jak spotkania dialogowe, wspólny Izraelsko-Palestyński Dzień Pamięci oraz grupy edukacyjne i międzyspołeczne wymiany. Programy takie jak Young Ambassadors for Peace i grupy kobiet angażują młodych liderów i wzmacniają pozycję kobiet w budowaniu pokoju.

Dzięki międzynarodowej współpracy z partnerami w USA, Wielkiej Brytanii i Niemczech, działania PCFF mają szeroki wpływ. Mimo wyzwań, jak próby zakazu spotkań przez izraelskie Ministerstwo Edukacji czy zagrożenia bezpieczeństwa, organizacja kontynuuje swoją misję. Działania PCFF zdobyły międzynarodowe uznanie, stanowiąc model dla innych organizacji dążących do pojednania w strefach konfliktów.
__

Laureatką I edycji nagrody jest burmistrz Kolonii Henriette Reker. W 2023 roku tytuł statuetka trafiły do gminy Michałowo za pomoc udzielaną uchodźcom na granicy z Białorusią, a w 2024 nagrodę otrzymało Stowarzyszenie Ambasada Demokracji Lokalnej w Zavidovići  za walkę o prawa człowieka i działania na rzecz przywrócenia godności i autonomii ofiarom konfliktów na całym świecie.

fot. .gdansk.pl Dominik Paszliński