Już od piątku, 25 lipca, Gdańsk ponownie stanie się teatralnym centrum Europy. Rozpoczyna się 29. Międzynarodowy Festiwal Szekspirowski - jedno z najważniejszych wydarzeń teatralnych w trójmiejskim kalendarzu. Co będzie się działo? 

Przez dziesięć letnich dni Gdańsk znów stanie się miejscem spotkania kultur - do miasta zawitają twórcy z Japonii, Ukrainy, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i Polski, by przypomnieć, jaką siłę mają słowa - zwłaszcza te, które od pięciu stuleci poruszają widzów na scenach całego świata. Tegorocznej edycji Międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego nieprzypadkowo towarzyszy hasło „Słowa, słowa, słowa” - cytat z Hamleta, który skłania do refleksji nie tylko nad dziełami Szekspira, ale także nad współczesną komunikacją, zdominowaną przez nadmiar treści, półprawdy i medialny chaos. 

29. Międzynarodowy Festiwal Szekspirowski rozpocznie się mocnym akcentem - ukraińską interpretacją Burzy w reżyserii Oksany Dmitrievej. Spektakl Narodowego Akademickiego Ukraińskiego Teatru Dramatycznego im. Marii Zankovetskiej we Lwowie spotkał się z uznaniem krytyków na całym świecie. Michael Dobson, dyrektor Shakespeare Institute w Stratford-upon-Avon, nazwał go „najbardziej logiczną i inteligentną inscenizacją tej sztuki od pół wieku”.

27 lipca japoński zespół Garage Shakespeare-dô Company zaprezentuje swoją autorską interpretację Ryszarda II w reżyserii Kochiego Yamato. To spektakl zanurzony w filozofii „dō” - rozumianej jako droga życia, sztuki i duchowego rozwoju. Yamato, czerpiąc z tradycji teatru noh oraz muzyki na żywo w wykonaniu zespołu Mama!milk i wokalistki Emi Eleonoli, stworzył minimalistyczne widowisko, które łączy ascetyczną formę z emocjonalną intensywnością szekspirowskiego dramatu. 

Z kolei 31 lipca widzowie będą mieli okazję zobaczyć wyjątkowy muzyczny projekt A Macbeth Song, przygotowany przez hiszpański kolektyw teatralny La Perla 29 we współpracy z kultową brytyjską grupą The Tiger Lillies. Reżyser Oriol Broggi oraz lider zespołu, Martyn Jacques, stworzyli niezwykłą wersję Makbeta – groteskową i liryczną zarazem. W spektaklu pojawi się aż 22 autorskie utwory skomponowane specjalnie na potrzeby tej produkcji. Ich charakterystyczny, mroczny klimat nadaje historii o żądzy władzy i nieuchronnym fatum formę tragikomicznego kabaretu. 

Jednym z kluczowych punktów każdej edycji Festiwalu Szekspirowskiego pozostaje konkurs o Złotego Yoricka - prestiżową nagrodę przyznawaną najlepszej polskiej interpretacji dzieł Williama Szekspira. W tym roku selekcjoner Łukasz Drewniak wskazał trzy spektakle, które w odmienny sposób podejmują dialog z klasyką, odsłaniając jej nowe znaczenia i emocjonalne napięcia.

Sen nocy letniej w reżyserii Michała Zadary, wystawiony przez warszawski Teatr Komedia, to błyskotliwa, uwspółcześniona wariacja na temat znanej szekspirowskiej komedii. Akcja została przeniesiona do realiów współczesnego miasta - z jego apartamentowcami, terapiami par i skomplikowanymi relacjami. Zadara celowo igra z teatralną konwencją, balansując między farsą a psychologiczną wiwisekcją. 

W Opowieści zimowej w reżyserii Pameli Leończyk (Teatr Powszechny w Warszawie) klasyczny dramat przemienia się w opowieść o zranieniu i próbie uzdrowienia. Konflikt między Hermioną a Leontesem zostaje wpisany w scenerię terapii indywidualnej, a cały spektakl przybiera formę emocjonalnej rekonstrukcji przeszłości. 

Trzeci finałowy spektakl to Juliusz Cezar w reżyserii Błażeja Biegasiewicza z Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy. Osadzona w brutalnej, industrialnej scenerii inscenizacja to polityczny thriller, który boleśnie punktuje mechanizmy autorytaryzmu i erozji demokratycznych wartości. Język postaci - zredukowany, brutalny, odarty z niuansów - ukazuje, jak łatwo słowo może zostać zredukowane do narzędzia władzy i propagandy. 

Festiwal Szekspirowski to nie tylko walka o Złotego Yoricka - w programie znalazły się również dwa inne konkursowe nurty, które otwierają scenę na nowe pokolenie twórców i niekonwencjonalne formy teatralne: Nowy Yorick oraz SzekspirOFF.

W ramach konkursu Nowy Yorick, skierowanego do młodych reżyserów, wyróżniono trzy projekty, które zostaną zaprezentowane w formule work in progress – jako spektakle w procesie, otwarte na rozwój i eksperyment. Wśród laureatów znaleźli się: Jadwiga Klata z Koriolanem (Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie), Ewa Platt z Poskromieniem złośnicy (Teatr im. Jana Kochanowskiego w Opolu) oraz Patrycja Wysokińska z Ryszardem III: Tron we krwi (Teatr Polski w Bydgoszczy). Ich propozycje oceni międzynarodowe jury, które przygląda się świeżemu spojrzeniu na klasykę.

Z kolei program SzekspirOFF to przestrzeń dla twórczości alternatywnej, offowej i eksperymentalnej. W tym roku na scenie zobaczymy m.in. oniryczny, wizualny spektakl Makbet - studium snu autorstwa Walny-Teatru; feministyczne i prowokacyjne Wesołe Kumoszki w reżyserii Dębskiej, Michnackiej i Kijewskiej oraz radykalny performans kolektywu AZBEST - Wszyscy jesteśmy Ryszardami. Ekshumacja 2000 - będący próbą współczesnego odczytania tożsamości i władzy przez pryzmat dekonstrukcji tekstu.

Festiwal Szekspirowski to nie tylko spektakle - to także bogaty program wydarzeń towarzyszących, które pozwalają spojrzeć na twórczość Szekspira z wielu nieoczywistych perspektyw.

W ramach cyklu „Innymi słowy” zaplanowano spotkania z twórcami, warsztaty, koncerty oraz rozmaite wydarzenia specjalne. Wśród propozycji znajdziemy m.in. silent disco z Radiem Nowy Świat, nocne zwiedzanie Teatru Szekspirowskiego w towarzystwie elfa Puka, a także nietypowe warsztaty muzyczne - z gry na pile i tarce - poprowadzone przez członków zespołu The Tiger Lillies.

Szczególnym punktem programu będzie elżbietańska kolacja w restauracji „Sztuczka”, wyróżnionej przez przewodnik Michelin. Goście będą mogli spróbować dań inspirowanych kuchnią czasów Szekspira, przyrządzonych w nowoczesnej interpretacji.

Nie zabraknie również propozycji dla miłośników wiedzy i natury - jednym z wydarzeń będzie spacer edukacyjny „Królestwo roślin u Szekspira”, prowadzony przez Pawła Sztarbowskiego i dr Annę Ratkiewicz, którzy przybliżą botaniczne motywy pojawiające się w szekspirowskich dramatach. W programie znalazło się także spotkanie „Szekspir i psychologia”, skupione na analizie postaci i mechanizmów psychologicznych ukrytych w klasycznych tekstach.

Podczas festiwalu publiczność będzie mogła uczestniczyć w spotkaniach z artystami po spektaklach oraz obejrzeć retransmisje najgłośniejszych inscenizacji, w tym słynnego Hamleta z Ianem McKellenem.

Na wielki finał - 3 sierpnia - zaplanowano koncert „Serenade from the Sewer” w wykonaniu The Tiger Lillies. Zespół powróci do swoich korzeni, snując opowieści o postaciach z marginesu, zainspirowane mrocznym światem Szekspira.

Uzupełnieniem festiwalowego programu będą podcasty „Szekspir: Spoiler” - krótkie wprowadzenia do spektakli, przygotowane przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Szekspirowskiego, pomagające lepiej zrozumieć konteksty, tropy i interpretacje.

fot. pixabay