Pierwsze obchody upamiętnienia rocznicy wybuchu II wojny światowej zostały zainicjowane przez prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza w 1999 r. W tym roku po raz dwudziesty Miasto Gdańsk będzie organizatorem tych uroczystości na Westerplatte.

- Chciałbym powrócić do pierwotniej myśli, która towarzyszyła powołaniu inicjatywy. Od lat nasze spotkania to swoista lekcja historii, kierowana głównie do przedstawicieli młodego pokolenia – mówił prezydent Paweł Adamowicz – W 1999 roku po raz pierwszy spotkaliśmy się na Westerplatte w gronie harcerzy i do tego elementu, jako motywu przewodniego, pragniemy w sposób wyraźny nawiązać. W tym roku w trakcie jubileuszowego, dwudziestego spotkania, chcemy powrócić do korzeni i powierzyć ważną rolę harcerzom i harcerkom nadania uroczystości stosownej oprawy.

Historia Wojsko Polskiego jest integralną częścią historii Westerplatte. Nikt nie odmawia polskim żołnierzom prawa do tego, aby być 1 września na Westerplatte. Dlatego też Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, jak co roku zaprosił na główne uroczystości wszystkich najważniejszych przedstawicieli władz państwowych Zaproszenia na uroczystości również dostaną wysłane do ministrów i przedstawicieli służb mundurowych.

- Mamy zaufanie i szacunek do armii, ale postępowanie MON, czego najlepszym przykładem jest ubiegłoroczny skandal na Westerplatte, kiedy żandarm wojskowy uniemożliwił harcerzowi przeczytanie apelu pamięci, sprawiają, że nie możemy darzyć Ministerstwa równym zaufaniem. Ponieważ mamy tak duży szacunek dla munduru polskiego żołnierza, nie chcemy wikłać wojska w spory polityczne. Nie chcemy stawiać służb mundurowych przed wyborami moralnymi, które sprowadzają się do tego czy dotrzymać danego słowa, zachować się z honorem i godnie, czy też wykonać każdy rozkaz politycznego ministra. W rozmowach z przedstawicielami armii - po ubiegłorocznym zajściu na Westerplatte - ze strony wojskowych odczuwalny był wstyd i ubolewanie. Jednocześnie pojawiały się ze strony żołnierzy próby uzasadniania podjętych działań decyzjami politycznymi zapadającymi w kierownictwie MON. Dlatego też raz jeszcze podkreślamy – autorytet armii jest dla nas takim dobrem, że nie chcemy wikłać żołnierzy w polityczną wojnę, rozpętaną przez aktualnie rządzącą siłę polityczną.  Dzisiejsza  wypowiedź ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka, który starał się udowodnić tezę o rzekomej "opcji niemieckiej" rządzącej w Gdańsku i niemalże ubliżał gdańszczanom stawiając ich w jednym rzędzie z V Kolumną, potwierdza tylko, to że nad szacunkiem do polskiej armii przeważa chęć zbicia jakiegoś dziwacznego kapitału politycznego. Nie tylko gdańszczanie, ale wszyscy rodacy powinni powiedzieć stanowcze nie wikłaniu wojska w politykę. Stańmy na straży honoru i etosu polskiego żołnierza – apelował prezydent Adamowicz.

 

Wojsko Polskie było, jest i będzie ważnym uczestnikiem uroczystości. Jednak rola współorganizatorów, realizacja zadań ceremonialnych będą powierzone harcerzom.

 

Koncepcja uroczystości rocznicowych 1 września 2018

 

W 2019 r. obchodzić będziemy 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej, która zaczęła się od agresji na gdański półwysep Westerplatte. Przygotowując się na to przyszłoroczne wydarzenie, które w naszych planach ma mieć globalny wymiar, pragniemy już w tym roku zmienić rozłożenie jego najważniejszych akcentów.

Naszym zamierzeniem jest, aby w uroczystościach brała udział również młodzież z zagranicy, z krajów, dla których dziedzictwo wojny było szczególnie bolesne. Będzie to doskonała okazja do rozmów z rówieśnikami i wspólnej próby zmierzenia się z trudną historią oraz różnymi narracjami na jej temat. Być może młodym ludziom, łatwiej niż dorosłym, będzie dane znaleźć wspólny język, pomimo tego, że komunikują się w różnych.

- Pragniemy, aby obok kombatantów walk o niepodległą Polskę, to właśnie przedstawiciele młodego pokolenia zaczęli odgrywać coraz większą rolę w trakcie uroczystości rocznicowych – podkreślał prezydent Gdańska – Niezwykle ważny jest dla nas udział wszystkich tych, dla których Westerplatte zajmuje szczególne miejsce. Zapraszamy na półwysep mieszkańców i gości z całej Polski, w tym rodzin Westerplatczyków. Chcemy, aby wszyscy oni poczuli się częścią dużej polskiej wspólnoty. Dlatego priorytetem wszystkich wydarzeń na Westerplatte stanie się postulat braku barier i  wykluczeń.

Braki polityki historycznej polskiego państwa pod rządami PiS

Na mocy mandatu, który prezydent miasta Gdańska uzyskał od Rady Miasta Gdańska prezydentowi RP, prezesowi Radu Ministrów RP oraz marszałkowi Sejmu RP przedłożony został Apel (23 kwietnia 2018 r.) w sprawie zorganizowania w Gdańsku ogólnonarodowych obchodów 80. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej. Jego integralną częścią jest wniosek do Marszałka RP o ustanowienie roku 2019 „Rokiem Pamięci Ofiar II Wojny Światowej”.

Do tej pory nie otrzymaliśmy żadnej reakcji ze strony wspomnianych najważniejszych przedstawicieli naszego państwa. Jedyny konkret, to negatywna decyzja przewodniczącej sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu o możliwości obradowania nad wnioskiem radnym Gdańska o ustanowienie roku 2019 „Rokiem Pamięci Ofiar II Wojny Światowej”. 

Całość dzisiejszej konferencji Prezydenta Pawła Adamowicza dostępna na:

 

https://www.facebook.com/Pawel.Adamowicz/videos/2141249645909249/

Źródło fotografii: Szymon Datner (1961) Zbrodnie Wehrmachtu na jeńcach wojennych w II Wojnie światowej, Warszawa: Wydawnictwo MON, ss. 46 no ISBN