Ochrona przeciwpowodziowa, poprawa jakości powietrza i środowiska to tylko część funkcji, jakie pełnią tereny podmokłe. Dziś ich święto, obchodzone na pamiątkę ustanowienia konwencji, która dba o ochronę i zrównoważone użytkowanie mokradeł poprzez działania na szczeblu lokalnym, krajowym i międzynarodowym.

Światowy Dzień Mokradeł obchodzony jest w rocznicę podpisania Konwencji Ramsarskiej z 2 lutego 1971 r, która ma na celu ochronę i  utrzymanie w niezmienionym stanie obszarów określanych jako „wodno-błotne”. Dotychczas Konwencję Ramsarską podpisało 169 państw, w tym Polska.

Tereny wodno-błotne

Obszary wodno-błotne definiowane są bardzo szeroko, przede wszystkim  to tereny lądowe zalane wodą stale lub okresowo. Są to tereny bagien, błot i torfowisk lub zbiorniki wodne, tak naturalne jak i sztuczne, stałe i okresowe, o wodach stojących lub płynących, słodkich, słonawych lub słonych, łącznie z wodami morskimi, których głębokość podczas odpływu nie przekracza 6 metrów.

Liczba obszarów wodno-błotnych o wyjątkowym znaczeniu stale wzrasta

Do tej pory wyznaczono na świecie 2293 obszary wodno-błotne, o całkowitej powierzchni 2,1 mln km2. Polska, która jest stroną Konwencji od 22 marca 1978 r., wyznaczyła na swoim terytorium aż 16 obszarów, w tym od 10 stycznia 2018 roku ujściowy odcinek Wisły, którego część znajduje się na terenie Gdańska. To obszar obejmujący 1748 hektarów. W jego skład wchodzą rezerwaty na Wyspie Sobieszewskiej: Ptasi Raj i Mewia Łacha. W rezerwatach tych okres lęgowy spędzają m.in.: sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna, rybitwa białoczelna, rybitwa czubata, rybitwa rzeczna, mewa siwa, mewa śmieszka, mewa srebrzysta i ostrygojad.

Zrównoważony rozwój miast zakłada ochronę takich miejsc jak tereny wodno-błotne. Zapewniają one miastom i ich mieszkańców wiele cennych funkcji: przeciwpowodziowych, rekreacyjnych, przyrodniczych i zdrowotnych. - mówi Ryszard Gajewski, prezes spółki Gdańskie Wody.

Rola mokradeł

Mokradła i bagna są naturalnym rezerwuarem wody. Oprócz wynikających z tego faktu wielu funkcji przyrodniczych oraz klimatycznych, ma to również znaczenie przeciwpowodziowe. Mokradła działają jak gigantyczne gąbki wchłaniające wodę powodziową. Rzeki, stawy, jeziora i bagna przejmują i przechowują obfite opady. W rejonach przybrzeżnych słone mokradła działają jako bufor przed wezbraniami sztormowymi. Tereny podmokłe filtrują wodę, która przenika do wód gruntowych, co wspiera ich odnawianie. Bogata w namuły gleba oraz bujna roślinność mokradeł działają jak filtry wody, absorbując niektóre toksyny, pestycydy pochodzenia rolniczego i ścieki przemysłowe. Wiele gatunków ryb rozmnaża się na terenach podmokłych, dzięki temu tereny te stają się ważnymi obszarami połowów. Rozległe tereny wilgotne zwłaszcza torfowiska, biorą udział w obiegu węgla w przyrodzie. W procesie fotosyntezy, zatrzymują i czasowo wyłączają z obiegu olbrzymie ilości węgla, czym ograniczają emisję do atmosfery dwutlenku węgla, który m.in. jest odpowiedzialny za efekt cieplarniany. Tereny podmokłe, to także doskonałe miejsce do rekreacji, pozwalają na  obserwowanie ptaków, turystyki pieszej czy wędkarstwa. To miejsca, które cieszą się dużą popularnością wśród fotografów przyrodniczych. Korzyści z funkcjonowania mokradeł stają się tym bardziej istotne, że ludność zamieszkująca miasta przekroczyła liczbę 4 miliardów i nadal rośnie. Do roku 2050, 66% populacji światowej będzie mieszkać w miastach. 

Gdańskie mokradła pilnie poszukiwane

Podpisanie konwencji zobowiązało każdą ze stron do ochrony nie tylko obiektów umieszczonych na „Liście obszarów wodno-błotnych o międzynarodowym znaczeniu”, ale również innych cennych terenów podmokłych znajdujących się na terytorium danego państwa. Wydział Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku na swoim profilu FB zachęca mieszkańców do tego by wskazywać takie tereny w Gdańsku.

Prosimy mieszkańców o przesyłanie nam zdjęć gdańskich mokradeł wraz ze wskazaniem ich lokalizacji. Być może niektóre z nich zasługują na uznanie za użytek ekologiczny - zachęca do udziału w akcji Maciej Lorek Dyrektor Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku.