Muzeum Gdańska oraz Muzeum Światowego Oceanu w Kaliningradzie otrzymały unijną dotację na projekt „Połączeni bursztynem”. Złożony w lipcu 2018 r. do Programu Polska-Rosja 2014-2020 wniosek oznacza przyznanie obu muzeom kwoty 2 293 426, 24 EUR w ramach priorytetu współpracy transgranicznej w celu ochrony dziedzictwa historycznego, naturalnego i kulturowego.

Nowe Muzeum Bursztynu zostanie otworzone w Wielkim Młynie w Gdańsku w czerwcu 2021. Rosjanie przygotują w Kaliningradzie Centrum Kultury Podwodnej w budynku dawnej Państwowej Manufaktury Bursztynu w Królewcu.

- Bardzo cieszę się z tego, że możemy tak po gdańsku, otwarcie, współpracować, bo tak właśnie staramy się realizować nasze inwestycje. Mam nadzieję, że dzięki temu projektowi Wielki Młyn będzie domem nie tylko dla tych, którzy kochają bursztyn, ale też dla tych, którzy go jeszcze nie poznali, a także będzie domem dla naszych sąsiadów - powiedziała na konferencji Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

24-miesięczny projekt zakłada szereg działań na rzecz adaptacji dwóch obiektów o charakterze zabytkowym, tj. Wielkiego Młyna w Gdańsku oraz położonej nad Pregołą części dawnej Państwowej Manufaktury Bursztynu w Królewcu z przyległymi barakami.

- Na salach wystawowych w nowym Muzeum Bursztynu znajdą się najciekawsze eksponaty ilustrujące jedną z najstarszych i najciekawszych opowieści Gdańska - mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. - W zabytkowych murach, na dwóch piętrach w Wielkim Młynie zaprezentujemy nowoczesną wystawę z setkami eksponatów, z których co czwarty to darowizna od osób prywatnych i instytucji.

 

„Bursztynowe” dziedzictwo – dla każdego

Wspólny projekt polsko-rosyjski ma na celu udostępnienie dziedzictwa związanego ze Złotem Bałtyku dla każdego gdańszczanina i turysty. Tych ostatnich do samego Gdańska przybywa rocznie ok. 2 mln, zaś do obwodu kaliningradzkiego ok. 2,3 mln. Przed zamknięciem Małego Ruchu Granicznego z Rosją w 2016 r. nad Motławą i Pregołą ruch turystyczny był żywszy – korzystało z niego ok. 3 milionów obywateli. Mimo zamknięcia granic Muzeum Bursztynu z roku na rok poprawiało wyniki frekwencyjne. Obecnie odwiedza je blisko 100 tys. osób., a może niemalże dwukrotnie więcej… Dyrekcja rosyjskiego Muzeum Światowego Oceanu przewiduje, że Centrum Kultury Podwodnej odwiedzi ok. 15 tys. zwiedzających.

Już od otwarcia w 2006 r. Muzeum Bursztynu w gotyckim Zespole Przedbramia poszukiwano innego miejsca na nową siedzibę. Niewielkie gotyckie pomieszczenia, klatki schodowe „Katowni” praktycznie uniemożliwiają zwiedzanie osobom niepełnosprawnym, a dla osób starszych stanowią wyzwanie. Blisko 65% ankietowanych wskazało, że obecna siedziba Muzeum Bursztynu nie jest przyjazna dla zwiedzających. Problem z łatwą dostępnością do kultury dotyczy fatycznie co czwartego zwiedzającego – ponad 12% polskiego społeczeństwa to osoby niepełnosprawne, a blisko co piąta osoba to seniorka, bądź senior. Podobne proporcje poświadczają statystki obwodu kaliningradzkiego – tu 8% społeczeństwa to osoby niepełnosprawne, a 24% to osoby starsze. Oba nowe muzea mają być dostępne dla każdego.

Nowe Muzeum Bursztynu w Gdańsku zyskać kilkukrotnie większą przestrzeń wystawienniczą, ma ona wzrosnąć prawie trzykrotnie - z 380 m2 do 1012 m2. W nowym gmachu ma powstać także przestrzeń na działalność edukacyjną, której w Zespole Przedbramia brakuje. Na potrzeby usługowo-gastronomiczne zostanie przeznaczona dolna kondygnacja – znajdziemy tu restauracje i sklepy z wyrobami jubilerskimi. Na pozostałych kondygnacjach zostanie zaaranżowana wystawa stała, sala wystaw czasowych i pomieszczenia administracyjno-biurowe.

 

Nowe muzea w czerwcu 2021 r. za blisko 9,5 mln zł

Podjęte przez oba muzea działania będą miały nieco inny zakres. W Gdańsku celem jest adaptacja i aranżacja części budynku na potrzeby wystawy stałej wraz z przygotowaniem stosownej dokumentacji, zaś w Rosji – częściowe przygotowanie budynku i oddanie do użytku pomieszczeń przy manufakturze. Projekt zakłada także przeprowadzenie polsko-rosyjskich seminariów na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego. Udostępnienie budynków do zwiedzania planowane jest na czerwiec 2021 r.

Projekt „Połączeni bursztynem” zakłada działania na łączną kwotę 2 293 426,24 EUR. Beneficjent – Muzeum Gdańska, ma do dyspozycji 1 550 009,56 EUR, z czego wkład własny to 155 000,97 EUR, a dofinansowanie ze środków UE 1 395 008,59 EUR. Partner – Muzeum Światowego Oceanu będzie zarządzać budżetem o wartości 743 416,68 EUR, z czego 74 341,66 to wkład własny, a 669 075,02 EUR dofinansowanie Federacji Rosyjskiej. Dofinansowanie Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej wynosi łącznie 90% wartości projektu.